Tuesday, April 2, 2013

Κανείς δεν μπορεί να σε ξεγελάσει χοντραίνοντας τη φωνή του!!!


Χτες διάβασα για δεύτερη φορά το "Φύλακα στη σίκαλη" του Τζ. Ντι Σάλιντζερ. Θα επικαλεστώ την φοβερή και εν πολλοίς αδιαπέραστη ερημιά του ήρωα Χόλντεν Κόλφιλντ, που δεν επιτρέπει σε κανέναν να ταυτιστεί μαζί του, αλλά ούτε και να τον συμπονέσει. Κάπου ο αναγνώστης τον βλέπει επαναστατημένο, μοναχικό, παγιδευμένο σε μια κοινωνία που δεν γουστάρει... Ίσως η περίπτωσή του να προσιδιάζει σε μιαν Αμερική που είναι "μύλος" και αλέθει τα πάντα και τους πάντες. 
  • ....................
Παράλληλα και αυθόρμητα έκανα και ένα "μακροβούτι" στο μπρεχτικό θέατρο και η σκέψη μου έφτασε στον "Καλό άνθρωπο του Σετσουάν", όπου η ηρωίδα, η πόρνη Σεν Τε, είναι ο μοναδικός καλός άνθρωπος που βρίσκουν οι Θεοί όταν αποφάσισαν να κατέβουν στη γη. Αν καλοσύνη είναι η αγάπη και η ανοχή, αυτό που γεννιέται ως πρόβλημα είναι μέχρι πού φτάνουν στα όριά τους. Κι εδώ βέβαια ο Μπρεχτ πιστεύει ακράδαντα ότι όριο είναι η επιβίωση. Αρνείται διαρρήδην τη μεταθανάτια επιβράβευση και τοποθετεί στη θέση της έναν αγωνιζόμενο ανθρωπισμό, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει σε μια κριτική του Γεωργουσόπουλος. Ο άνθρωπος οφείλει να ζήσει και για να επιβιώσει σ' έναν κόσμο εκμετάλλευσης ανακαλύπτει το "κακό", δηλαδή τον ανταγωνισμό.  Το κακό στον ανταγωνιστικό κόσμο είναι αμφίστομο και εκφράζεται είτε ως βία, ως εκμετάλλευση, είτε ως απάτη και παρασιτισμός.
  • Το συμπέρασμα είναι ότι σ' αυτό τον κόσμο όπου τα πάντα έχουν αγοραστική αξία, αν θέλεις να επιβιώσεις δεν είναι δυνατόν παρά να είσαι... κακός!
  • Αλλά είναι δυνατόν να θέλεις να είσαι "κακός" σ' έναν κόσμο που τον περισφίγγει το αίσθημα μιας κοσμολογικής μοναξιάς;
Μερικές φορές σκέφτομαι ότι μια μεταφορά σ' έναν άλλο περίγυρο, σε βοηθάει να επισημάνεις, να συνειδητοποιήσεις, ατέλειες του οικείου σου χώρου, του στενότερου και του πλατύτερου. Και πρώτα και κύρια αυτή στην οποία εσύ μετέχεις: τη μεγαλοποίηση των θεμάτων. Πας λιγάκι πιο έξω, ξεφεύγεις από τα ασφυκτικά σου σύνορα, κι αμέσως βλέπεις υπό άλλη κλίμακα τις ξεσυνέριες που τόσο σε απασχολούσαν, θέλοντας και μη. Το μάτι σου τότε πιάνει την αθλιότητα, τη μικρολογία, την ευτέλεια, σε πράγματα που κόντευες να τα περάσεις για κοσμοϊστορικής σημασίας, παrά λίγο ιερά. Η απόσταση κάνει τον στόμφο πιο μελοδραματικό, την έμφαση πιο συνοικιακή,, τον κομπασμό πιο γελοίο. Αποτοξινώνεσαι ραγδαία από χίλιες-δυο μικρότητες, αντιδικίες της δεκάρας, κακομοιριές που σε έφθειραν και τότε όλα αποκτούν τη φυσική τους διάσταση και κανείς δεν μπορεί να σε ξεγελάσει χοντραίνοντας τη φωνή του!

No comments: