ΞΕΧΑΣΜΕΝΤΑ ΣΥΜΒΑΝΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΣΤΗΣ ΛΙΘΙΝΟΣ

Ο Νίκος Λαγκαδινός στο σημείωμά του της προηγούμενης Πέμπτης, με τον τίτλο, «Ένα είδος ημερολογίου…», σχολίασε ένα κρίσιμο ζήτημα. Με αφορμή την αποχώρηση από το διαδίκτυο κάποιων γνωστών του, επιχείρησε να ανιχνεύσει τους λόγους ύπαρξης των ιστολογίων. Όσοι ασχολούνται με αυτά, αποφάνθηκε, επιθυμούν να κρατήσουν ένα είδος ημερολογίου για όσα συμβαίνουν γύρω τους. Το συμπέρασμά του είναι απολύτως ορθό.

Ας μου επιτραπεί, προεκτείνοντας λίγο τον προβληματισμό του, να καταθέσω ορισμένες πρόχειρες σκέψεις μου. Το ζήτημα, άλλωστε, είναι περίπλοκο και επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών.

Τι ακριβώς επιδιώκουν όσοι καταθέτουν στο ιστολόγιο τις απόψεις τους; Μα να σχολιάσουν, με τον τρόπο τους, καθημερινά ζητήματα που τους απασχολούν. Να αποκτήσουν ένα δίαυλο επικοινωνίας με ανθρώπους που έχουν ανάλογους προβληματισμούς. Να ασκηθούν σε ένα συγκεκριμένο τρόπο γραφής. Να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους…

Τι υποδηλώνει, από την άλλη πλευρά, η αποχώρηση από το ιστολόγιο; Απογοήτευση για το μάταιο του εγχειρήματος. Κούραση από την καθημερινή πάλη να σχολιάσεις με εύστοχο τρόπο ένα θέμα που ανέκυψε. Διάθεση για αυτοσυγκέντρωση και περισυλλογή. Διοχέτευση του πολύτιμου ελεύθερου χρόνου σε άλλες, ουσιαστικότερες κατευθύνσεις…

Σε όλες τις παραπάνω διαπιστώσεις, πολλές άλλες, μπορούν να προστεθούν από τον καθένα.

Μια διαφυγή, πρόσκαιρη έστω, από τη δύσκολη καθημερινότητα. Κάποια ιδέα, που αναζητά ευκαιρία να μετουσιωθεί σε καλογραμμένο κείμενο. Αυτές είναι, στην ουσία, οι προθέσεις όσων γράφουν στα κάθε είδους ιστολόγια.

Επιδιώκουν όμως ακόμα, κάτι άλλο, πολύ τρυφερό. Να ανασύρουν από τη μνήμη τους και να καταγράψουν, κάποια ξεχασμένα συμβάντα της ζωής τους, προτού τα παρασύρει στο διάβα του ο χρόνος και χαθούν οριστικά.

Η κίνησή τους εκπορεύεται όχι από μια διάθεση νοσταλγίας, αν και αυτή πολλές φορές δεν απουσιάζει, αλλά από την αγωνιώδη προσπάθεια σύνδεσής τους με το παρελθόν. «Προσπαθώ να βρω το νήμα που συνδέει το παρελθόν με το παρόν», γράφει σχετικά ο Νίκος Λαγκαδινός, σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει τη στάση του.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, την κάθοδο στο πηγάδι της μνήμης, οι τρόποι γραφής ποικίλλουν. Και αυτό είναι φυσιολογικό. Όλα επαφίενται στη διάθεση της στιγμής.

Συχνά, επινοούνται διάφορα τεχνάσματα, όπως και στη λογοτεχνία.

Περνώντας σε αυτήν, αναφέρω ενδεικτικά τον Γιώργη Παυλόπουλο, ο οποίος συνηθίζει να χρησιμοποιεί στα ποιήματά του το όνειρο για να περιγράψει παλιές αγωνίες του και πάθη.

Χαρακτηριστικό, είναι το ποίημά του «Η λάμπα», από τη συλλογή «Πού είναι τα πουλιά;». Το παραθέτω, θεωρώντας ότι σκιαγραφεί σ’ αυτό επιτυχημένα, όσα μόλις υπαινίχτηκα:

Το μικρό μου ακαθόριστο δωμάτιο

μετατοπιζόταν μέσα στη νύχτα

καθώς φύσαγε δαιμονισμένα

κι από το ανοιχτό παράθυρο

έβλεπα κάτω από τον ουρανό

μια κρεμαστή πελώρια λάμπα

να τη σαλεύει ο άνεμος στο χάος.

Φωτίζοντας ξαφνικά λησμονημένα τοπία

το σπίτι μας που δεν υπάρχει πια

το γιασεμί στο σκοτάδι του κήπου

τον τοίχο που τους εκτελέσανε

το άλογο στο λόφο να χλιμιντρίζει κατά τη θάλασσα

το κοιμητήριο στην πλαγιά

την πόρτα που δεν μπόρεσα ποτέ να την ανοίξω

και γωνία Ροδεσίας και Αλφειού

την Άνθεια να περιμένει μέσα στη βροχή.