ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ: Η ΦΘΙΝΟΥΣΑ ΠΟΡΕΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΣΤΗΣ ΛΙΘΙΝΟΣ

Παρακολουθώ, εδώ και δεκαετίες, την πορεία του Νίκου Φίλη. Συνιστά ένα χαρακτηριστικό πρόσωπο για να διαπιστώσει κανείς με σχετική ασφάλεια την εξέλιξη της πρώτης μεταπολιτευτικής γενιάς πολιτικών. Αν και ανήκαμε σε διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, πάντα εκτιμούσα τόσο την ποιότητα της σκέψης του όσο και τον τρόπο που επιχειρούσε να τη μεταβιβάσει στους άλλους, προκειμένου να τους πείσει για την ορθότητά της. Χωρίς δογματικές αγκυλώσεις.

Από τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια, όντας μαθητής, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας εσωτερικού. Αποτέλεσε δραστήριο μέλος της Ελληνικής Κομμουνιστικής Νεολαίας «Ρήγας Φεραίος», της Οργάνωσης Νεολαίας του Κόμματος. Η εξέλιξή του, ύστερα από τη σοβαρή διάσπασή της το 1977, υπήρξε ραγδαία. Διετέλεσε γραμματέας της Οργάνωσης και από τα σημαντικότερα στελέχη της στον φοιτητικό χώρο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν τέθηκε το ζήτημα της δημιουργίας νέου πολιτικού φορέα, διαφώνησε με αυτήν την προοπτική και μαζί με άλλα στελέχη συγκρότησαν το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά. Στο πλαίσιο της δραστηριοποίησής του, ήταν από τους βασικούς αρθρογράφους του δημοσιογραφικού οργάνου του νέου Κόμματος, «Η Εποχή». Από τη θέση αυτή, στηλίτευσε με δριμύτητα τη Συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας – Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, που δημιουργήθηκε το 1989. Τα χρόνια που ακολούθησαν, συμμετείχε με ζέση σε όλες τις πολιτικές κινήσεις, που κατέληξαν στη δημιουργία, το 2004, του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Ο τρόπος που πορεύτηκε όλα τα παραπάνω χρόνια ήταν αξιοσημείωτος. Πάντοτε, από όποια θέση και βρισκόταν, υπερασπιζόταν με σθένος τις απόψεις του. Άκουγε ωστόσο με ιδιαίτερη προσοχή, ακόμα και όταν διαφωνούσε, την αντίθετη άποψη. Μεγάλο προτέρημα για κάποιο πρόσωπο, εκείνη την περίοδο των έντονων ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, παρακαταθήκη των ευρωκομουνιστικών ιδεών, τις οποίες είχε εγκολπωθεί από νέος. Τα γραφτά του, παρά τις ενστάσεις που μπορούσε να διατυπώσει κάποιος σε κάποια σημεία τους, αποκάλυπταν ενδιαφέροντες προβληματισμούς.

 

Τα πρώτα ανησυχητικά δείγματα μεταστροφής του εκδηλώθηκαν τα τελευταία χρόνια. Ήταν η περίοδος που ανέλαβε τη διεύθυνση της «Αυγής», του ανεπίσημου πρωινού δημοσιογραφικού οργάνου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Το συγκρουσιακό πνεύμα, με το οποίο υπεράσπιζε ορισμένες επιλογές του, αποκάλυπταν τα επόμενα βήματά του. Στον καθένα ήταν ευδιάκριτες οι μελλοντικές πολιτικές φιλοδοξίες του, τις οποίες σταδιακά ξεδίπλωσε, με αφετηρία την οικονομική κρίση.

Την τελευταία προεκλογική περίοδο η προσωπικότητά του μεταλλάχθηκε πλήρως. Η βέβαιη εκλογική νίκη του Κόμματός του και η άμεση εμπλοκή του στην εκλογική αναμέτρηση, τον όπλισαν με αλαζονεία, χαρακτηριστικό ανεπίτρεπτο για εκείνον παλαιότερα. Όποιος παρακολουθούσε τις παρεμβάσεις του, στις τηλεοπτικές εκπομπές, στις οποίες ήταν προσκεκλημένος, εντόπιζε εύκολα σοβαρότατα ολισθήματα: ρηχή ανάλυση, ύψωση των τόνων για την κατίσχυση των θέσεών του, απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί σε βάρος του εκάστοτε πολιτικού αντιπάλου, ανεπίτρεπτος εκνευρισμός. Συμπεριφορές, που δεν άρμοζαν σε πολιτικό στέλεχος της δικής του ιστορίας. Δεν θέλω να πιστέψω την άποψη πως τις επέβαλλε το κυνήγι του σταυρού σε μία δύσκολη εκλογική περιφέρεια.

Με την είσοδό του στη Βουλή των Ελλήνων αρκετοί ήταν εκείνοι που πίστεψαν πως όλα θα άλλαζαν. Η τοποθέτησή του στη θέση του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. θα του επέτρεπε να λειτουργεί με σύνεση. Αυτό, ορισμένες φορές, συνέβη. Αποτελεί κυριολεκτικά όαση, σε μια κοινοβουλευτική ομάδα, που, στην πλειονότητά της, συγκροτείται από απίθανα άτομα, με τις πλέον αναχρονιστικές αντιλήψεις. Οι κινήσεις αυτές, ωστόσο, αποδείχτηκαν πως αποτελούσαν εκλάμψεις μιας φωτεινής, πλην φθίνουσας, πορείας.

Αποκορύφωμα της λαϊκιστικής τακτικής του ήταν η παρέμβασή του στο ζήτημα της συνέχισης καταβολής των τελευταίων δύο δόσεων του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησία Ακινήτων. Ένα φόρο, που παρά τις ατέλειές του, αποδείχτηκε σωτήριος στην παρούσα χρονική συγκυρία. Οι αντιδράσεις, όταν ξεκίνησε η εφαρμογή του, θυμίζω πως υπήρξαν ακραίες. Ο Αλέξης Τσίπρας, μάλιστα, από τη θέση του επικεφαλής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, προέτρεπε τους πολίτες να μην τον καταβάλλουν. Μόλις ωστόσο ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας ακολούθησε εκ διαμέτρου αντίθεση στάση. Η αρμόδια Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, που πρωτοστατούσε παλαιότερα στις κινητοποιήσεις της ομάδας «Δεν πληρώνω», κάλεσε τους πολίτες να εξοφλήσουν τις δύο τελευταίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ. Μια τέτοια στάση, επισήμαινε, συνιστούσε «πατριωτικό καθήκον και προσωπική επένδυση»!

Ο Νίκος Φίλης, ανέλαβε να εξειδικεύσει ακόμη περισσότερο τη συγκεκριμένη θέση του Κόμματος του στις 16 Φεβρουαρίου, σε συζήτηση στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι. Όταν, με αφορμή την αλλαγή στάσης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στο ζήτημα, αναρωτήθηκε εύλογα ο συνομιλητής του αν «ήταν άλλη πατρίδα τότε και άλλη τώρα», εκείνος, απάντησε αφοπλιστικά: «Ήταν η ίδια πατρίδα αλλά άλλη κυβέρνηση»!

Πώς τα κατάφερε, γιατί περί κατορθώματος πρόκειται, να εκστομίσει αυτές τις λέξεις, είναι άξιον απορίας. Αποτελεί για τον ίδιο, όπως κι αν έχουν τα πράγματα, μεγάλη οπισθοδρόμηση. Δεν διαφέρει σε τίποτα από τους μικροπολιτικούς που, όταν βρίσκονται στην εξουσία, θεωρούν το Κράτος λάφυρό τους. Μόνο τότε νοιάζονται γι’ αυτό. Σε αντίθετη περίπτωση, δείχνουν την πλήρη αδιαφορία τους για τη συνέχειά του. Το Κόμμα, δηλαδή, πάνω από την Πατρίδα!

Με τη δήλωσή του ο Νίκος Φίλης, χωρίς να το αντιληφθεί, έδειξε ξεκάθαρα τους προσανατολισμούς του. Τους οποίους, τόσα χρόνια, είχε καλύψει έντεχνα κάτω από το προσωπείο της Ανανεωτικής Αριστεράς.

Μία ακόμη ελπιδοφόρα προσωπικότητα των φοιτητικών χρόνων της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου, από νωρίς, οδεύει ήδη στην πολιτική δύση της. Με την έννοια της αδυναμίας διαμόρφωσης και εμπέδωσης μιας καινούργιας, διαφορετικής αντίληψης, για τα πράγματα της χώρας.

Και στην περίπτωσή του, για πολλοστή φορά, επιβεβαιώνεται η διαπίστωση του Σοφοκλή: «αρχή άνδρα δείκνυσι».