ΜΙΑ ΠΕΔΙΑΔΑ ΣΕ ΣΥΓΧΥΣΗ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΣΤΗΣ ΛΙΘΙΝΟΣ

Όλοι, από τους οποίους ζήτησα σχετικές πληροφορίες, ήταν κατηγορηματικοί. Η πεδιάδα, η μεγαλύτερη του νησιού, αποτελεί από τις πιο εύφορες περιοχές του. Καταλαμβάνει μεγάλη έκταση. Τη διασχίζει, από τη μια άκρη της ώς την άλλη, ο Γεροπόταμος. Είναι από τις πιο όμορφες και ζωντανές περιοχές της Κρήτης.

Και από τις δύο πλευρές του δύστροπου ποταμού απλώνονται μικρά χωριά. Οι κάτοικοί τους, ανέκαθεν, ήταν φιλήσυχοι. Άνθρωποι του μόχθου, καλλιεργούσαν ολημερίς τα χωράφια τους. Προτού νυχτώσει, γύριζαν στα σπίτια τους αποκαμωμένοι αλλά ευτυχισμένοι. Αποκούμπι είχαν τα παιδιά τους, για τα οποία έτρεφαν την κρυφή ελπίδα ότι θα σπούδαζαν ώστε να ξεφύγουν από τη επίπονη δουλειά του χωραφιού. Διαρκώς τα συμβούλευαν να γίνουν χρήσιμοι άνθρωποι. Ήταν βαθιά θεοσεβούμενοι. Νοιάζονταν ο ένας τον άλλο. Όλοι μαζί συμμετείχαν στις πίκρες και στις χαρές. Τους άρεσε το κρασί και τα γλέντια. Φιλοξενούσαν, πάντα με ζεστασιά και ανυστεροβουλία, τους κατά καιρούς επισκέπτες τους.

Κι ύστερα, όλα άρχισαν να αλλάζουν. Η εύφορη γη, με τις εγγειοβελτιωτικά έργα που πραγματοποιήθηκαν, άρχισε να καλλιεργείται εντατικά και να αποδίδει άφθονους καρπούς. Καινούργιες καλλιέργειες, προστέθηκαν δίπλα στις παλιές. Τα κέρδη για τους κατοίκους υπήρξαν πρωτόγνωρα. Ξαφνικά βρέθηκαν με χρήματα, που δεν μπορούσαν να τα διαχειριστούν, με αποτέλεσμα να τα δαπανούν χωρίς σύνεση. Ο πακτωλός των κρατικών επιδοτήσεων, συχνά για ανύπαρκτες γεωργικές εκτάσεις, επέτεινε το πρόβλημα. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα ο έλεγχος από την Πολιτεία ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτος. Όσες φορές επιχειρήθηκε να πραγματοποιηθεί, γρήγορα ανεστάλη, με το πρόσχημα του πολιτικού κόστους.

Η περίοδος της οικονομικής ευημερίας, επίπλαστης όπως αποδείχτηκε, αλλοίωσε νοοτροπίες χρόνων. Το ήθος της προηγούμενης εποχής χάθηκε. Η απόκτηση οικονομικής δύναμης από τον καθένα συνιστούσε πλέον αυτοσκοπό. Για την επίτευξή της, συχνά με αθέμιτους τρόπους, θυσιάζονταν συνειδήσεις. Τα μικρά, ανθρώπινα χωριά, άρχισαν να μετατρέπονται σε κακέκτυπα πόλεων. Ο κοινωνικός ιστός διαταράχθηκε ανεπανόρθωτα. Σταδιακά, εμπεδώθηκε η αντίληψη στους κατοίκους ότι όλα στη ζωή ήταν εύκολα.

Τα φαινόμενα παραβατικότητας, λιγοστά την προηγούμενη εποχή, άρχισαν να αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό. Η πανθομολογούμενη λεβεντιά του πληθυσμού έλαβε πλέον άλλες μορφές. Βαθμιαία, άρχισε να κυριαρχεί ο νόμος του ισχυρότερου. Αυτός αποτελούσε την κατευθυντήρια δύναμη κάθε δραστηριότητας. Την έγνοια για τον συνάνθρωπο, αντικατέστησε η υστεροβουλία και η προσπάθεια επιβολής στον αδύναμο και στον απροστάτευτο.

Μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα μεγάλωνε η νέα γενιά. Το Σχολείο αποδείχθηκε ανίσχυρο να μεταστρέψει την πορεία των γεγονότων. Ίσως και να μην προσπάθησε όσο θα έπρεπε. Όσοι επισήμαιναν το πρόβλημα και συνιστούσαν εγκράτεια, απελπιστικά λίγοι, αντιμετωπίζονταν από τους υπόλοιπους με περιφρόνηση. Χαλούσαν το κλίμα αισιοδοξίας, που είχε ήδη δημιουργηθεί.

Το όνομα της πεδιάδας, τον τελευταίο καιρό, είναι διαρκώς στα χείλη κάθε συντροφιάς. Σχεδόν πάντα, με όχι κολακευτικές εκφράσεις.

Νέοι άνθρωποι, που γεννήθηκαν και ανατράφηκαν σε χωριά της, έχουν κατηγορηθεί ότι, με τις αχαρακτήριστες συμπεριφορές τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, εξώθησαν έναν εικοσάχρονο συμφοιτητή και συμπατριώτη τους να θέσει τέλος στη ζωή του.

Το μόνο που αναρωτιέσαι είναι: Πώς μπόρεσαν;

Ειλικρινής απάντηση, είναι βέβαιο, πως δεν θα δοθεί ποτέ από τους ίδιους. Εύκολα όμως συνάγεται, από τα όσα προαναφέρθηκαν, μέσα σε ποιο περιβάλλον επωάστηκαν οι συγκεκριμένες αντιλήψεις.

Οι τύψεις τους, χωρίς αμφιβολία, θα τους κυνηγούν καθημερινά. Ας ευχόμαστε, το σιωπηλό κλάμα τους κάθε νύχτα, να αποτελεί έμπρακτη μεταμέλεια για τη συμπεριφορά που επέδειξαν. Είναι το καλύτερο μνημόσυνο για τον άτυχο συνάδελφό τους, που δεν πρόφτασε να χαρεί τη ζωή και επέλεξε ως λύση διεξόδου τη φυγή.

Όσοι και όσες ζουν στην πεδιάδα της Μεσαράς χρειάζεται να στοχαστούν βαθιά και να επαναπροσδιορίσουν τις αξίες τους. Κυρίως, όμως, να αρχίσουν να συζητούν με τα παιδιά τους για έναν άλλο, διαφορετικό, κόσμο.

Το οφείλουν, στους φτωχούς αλλά υπερήφανους γονείς τους, οι οποίοι καθημερινά, λίγες δεκαετίες πριν, νουθετούσαν τους ίδιους να είναι πάντα καλοί και ευσπλαχνικοί προς τους συνανθρώπους τους.

Γιατί το λησμόνησαν;