ΜΕ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ φέρνουμε στο νου δυο μεγάλους του νεοελληνικού θεάτρου, την Κατίνα Παξινού και τον Αλέξη Μινωτή. Καλλιτεχνικά μεγέθη απλησίαστα για τη σημερινή πραγματικότητα, όπου ευδοκιμούν οι μετριότητες, οι αστοιχείωτοι και τα προϊόντα που κατασκευάζονται εν μια νυκτί στις τηλεοπτικές σκουπιδοσειρές.
Ήταν, λοιπόν, για τον Μινωτή και την Παξινού, τότε με τον ερχομό της χούντας, ο διωγμός τους από το Εθνικό Θέατρο, μια ευκαιρία που την άρπαξαν και συγκρότησαν δικό τους θίασο. Έδωσαν εκπληκτικές παραστάσεις: "Ταξίδι μακριάς μέρας μέσα στη νύχτα" του O'Neill, "Ο Πατέρας" του Strindberg, "Βρικόλακες" [φωτογραφία] του Ibsen, "Ο Ματωμένος γάμος" του Lorca, "Η Ήρα και το Παγώνι" του O'Casey, "Οι παλαιστές" του Στρατή Καρρά, "Ο Λοχαγός του Κέπενικ" του Carl Zuckmayer...
Κάποιες παραστάσεις είχαμε παρακολουθήσει στη Θεσσαλονίκη και κάποιες άλλες στην Αθήνα, στο Πάνθεον (στην Πανεπιστημίου). Στο έργο του O'Casey, λοιπόν, έλεγε κάπου ότι βρισκόμαστε «στο χει[υ]λό της αβύσσου»! Βεβαίως, δεν έχει και πολλή σημασία (κι ούτε θυμόμαστε) αν εννοούσε «χείλος» ή «χυλός».
Σήμερα, βρισκόμαστε πράγματι στην άκρη του γκρεμού αλλά και μέσα σ’ ένα χυλό απροσδιόριστης σύνθεσης. Η συμβίωση στην κοινωνία μας βάλλεται από τους θρασείς που έχουν καθημερινά άφθονες ευκαιρίες για να αποθρασύνονται και εξοπλίζονται με περισσότερο θράσος, από τους υποκριτές που ως μεγαλόψυχοι φιλισταίοι κατεβάζουν την κοινωνία στο σκουλήκι, από τους καιροσκόπους που περιφέρουν τη λιγούρα τους, από τους αχάριστους που ενσαρκώνουν το σφάλμα της ανθρώπινης φύσης κι από εκείνους που σέβονται την αυθαιρεσία...
Έχουν εισχωρήσει στο εσωτερικό των εννοιών και τις έχουν κατακρεουργήσει. Κάνουν καθημερινές επιθέσεις κι όποιον πάρει ο Χάρος! Ανοίξτε την τηλεόραση και θα δείτε σε συνεχή προβολή όλους αυτούς που υποτίθεται ότι κόπτονται για την αλήθεια, για το συμφέρον του λαού, για την καθαρότητα της τέχνης, για τη δικαιοσύνη, για τη δημοκρατία...
Θα γελάσετε με την ψυχή σας ή θα οργιστείτε, αφού γνωρίζετε πολύ καλά ότι την πνευματική αγορά την λυμαίνονται οι δημαγωγοί και οι κερδοσκόποι και η αλήθεια βρίσκεται κάπου αλλού. Και, ξέρετε, ότι ζουν κι απολαμβάνουν τα ρωμαϊκά τους συμπόσια, πιστεύοντας ότι δεν υπάρχουν κυρώσεις. Παθιάζονται με το παραμύθι της αιωνιότητας. Ναι, η αιωνιότητα όμως είναι στο επέκεινα και όχι στο εντεύθεν.
- Κι εμείς, απλοί διαλογιζόμενοι άνθρωποι, βασανιζόμαστε καθημερινά γιατί δεν θέλουμε να ζούμε μηχανικά και έχουμε στραμμένο το βλέμμα στο φως!
Το λέει ο ήρωας του Βασίλη Ζιώγα στην Κωμωδία της μύγας, ότι το μόνο σίγουρο κι αδιαίρετο σ’ αυτόν τον θρυμματισμένο κόσμο, είναι το φως!
«Γι’ αυτό, άλλωστε η καημένη η Ζιζή, είχε τέτοια φωτοφιλία. Όπου έβλεπε φως, ορμούσε ασυλλόγιστα, αψηφώντας κι αυτόν τον θάνατο... Τ’ όνειρό της ήταν να καεί κάποτε, σε φλόγα κεριού, για να ενσωματωθεί μια για πάντα στο φως...»
No comments:
Post a Comment