ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΩΣΤΗΣ ΛΙΘΙΝΟΣ

Η δήλωση του Γιάννη Δραγασάκη, μέσα στον καταιγισμό των εξελίξεων που συντελούνται τις τελευταίες μέρες, πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Έχει, ωστόσο, ιστορική σημασία. Αποτελεί, και τυπικά, το τέλος μιας εποχής.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στις 15 Ιουλίου στον Ραδιοφωνικό Σταθμό «Στο Κόκκινο» ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και ηγετικό στέλεχος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής αποκαλυπτικά: «Πρέπει να ευχαριστήσω δημόσια την αμερικανική κυβέρνηση και τον κύριο Ομπάμα, καθώς, χωρίς τη δική τους βοήθεια και την επιμονή ότι η συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει το ζήτημα του χρέους, ίσως να μην είχαμε πετύχει».

Θυμίζω, σε όσους το έχουν λησμονήσει, πως μια ανάλογη δήλωση είχε κάνει πριν από χρόνια ο Κώστας Σημίτης ως Πρωθυπουργός της Κυβέρνησης του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος. Την 1η Φεβρουαρίου 1996, ύστερα από την απεμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων της Ελλάδας και της Τουρκίας από την Κρίση των Ιμίων, δήλωσε στη Βουλή των Ελλήνων: «Θέλω να ευχαριστήσω την Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για την πρωτοβουλία και τη βοήθειά τους».

Η αναφορά του είχε προκαλέσει θύελλα διαμαρτυριών από τους βουλευτές όλων των τότε Κομμάτων του Κοινοβουλίου. Ο Μιλτιάδης Έβερτ, πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, χαρακτήρισε μάλιστα ως προδοτική τη στάση του έλληνα πρωθυπουργού. Τόσο ο Αντώνης Σαμαράς, Πρόεδρος της Πολιτικής Άνοιξης, όσο και η Αλέκα Παπαρήγα, Γενική Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, καυτηρίασαν τη δήλωση.

Το γεγονός εκμεταλλεύτηκε πολιτικά και ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, που δεν αντιπροσωπευόταν τότε στο Κοινοβούλιο. Κάτω από την ηγεσία του Νίκου Κωνσταντόπουλου, στις εκλογές που ακολούθησαν ύστερα από λίγους μήνες, κατόρθωσε να εισέλθει ξανά στο Κοινοβούλιο.

Ο Κώστας Σημίτης χαρακτηρίστηκε έκτοτε ηττοπαθής και θεωρήθηκε ουσιαστικά προδότης της εθνικής υπόθεσης. Το Κόμμα, που εκπροσωπούσε, αντιμετωπιζόταν κατά τον ίδιο τρόπο από τους πολιτικούς αντιπάλους του.

Έχουν, όμως, οι καιροί γυρίσματα. Δύο περίπου δεκαετίες πέρασαν από τότε…

Οι «Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι», όπως ούρλιαζαν υψώνοντας τη δεξιά γροθιά τους τα μέλη της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας τα χρόνια της Μεταπολίτευσης, αναδείχτηκαν στους προσφιλέστερους συνομιλητές του ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια.

Ένας δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στα δύο μέρη άνοιξε από την περίοδο κατά την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ κατέλαβε τη θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο προσκλήθηκε ο Αλέξης Τσίπρας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής για σειρά ομιλιών σε Πανεπιστήμια αλλά και επαφών με παράγοντες γνωστών Ινστιτούτων χάραξης πολιτικής. Στις κρίσιμες εκείνες συναντήσεις, ισχυρίζονται ορισμένοι, κρίθηκαν πολλά. Τότε ουσιαστικά σχεδιάστηκε η τακτική που επρόκειτο να ακολουθηθεί στη συνέχεια.

Η στενότατη συνεργασία ανάμεσα στα δύο μέρη επιβεβαιώθηκε μόλις ο ΣΥΡΙΖΑ ανήλθε στην εξουσία. Σε καθημερινή πλέον βάση επικοινωνούσαν μέλη της Ελληνικής Κυβέρνησης με αντίστοιχα μέλη της Αμερικανικής Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση θεμάτων που έχρηζαν άμεσων λύσεων.

Η βοήθεια του αμερικανικού παράγοντα, όλη την περίοδο των Διαπραγματεύσεων,  εκδηλώθηκε με διαφόρους τρόπους. Είτε με τις φιλικές οχλήσεις προς διάφορα Κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ της ευμενούς αντιμετώπισης του ελληνικού προβλήματος είτε με την παροχή συμβουλών στην Ελληνική Κυβέρνηση για την υπέρβαση προβλημάτων που ανέκυπταν κατά την πορεία. Η παρέμβασή του, σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε καθοριστικής σημασίας τις κρίσιμες μέρες της τελικής φάσης της διαπραγμάτευσης.

Αυτήν την παρέμβαση επικαλείται ο Γιάννης Δραγασάκης. Ο παρ’ ολίγον Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, στην επεισοδιακή ψηφοφορία του 1991, γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειές της.

Η περίοδος του στείρου αντιαμερικανισμού, στην οποία είχε πρωτοστατήσει θορυβωδώς η Ελληνική Κομουνιστική Αριστερά διαμορφώνοντας συνειδήσεις και αντλώντας εκλογικά οφέλη, ανήκει οριστικά στο μακρινό παρελθόν.

Το ιδεολογικό οπλοστάσιο της τελευταίας, ύστερα από αυτήν την εξέλιξη, είναι πλήρως αποσαρθρωμένο. Παραμερίζονται εκκωφαντικά αναχρονιστικοί προβληματισμοί δεκαετιών. Χρειάζονται πλέον νέες, ελκυστικότερες αφηγήσεις, για το μέλλον. Θα παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον ο τρόπος αντίδρασής της στο νέο περιβάλλον που αρχίζει πλέον να αναδύεται.

Τα αμείλικτα ερωτήματα, σε τέτοιες περιπτώσεις, έχει θέσει με τον δικό του τρόπο ο Κ. Π. Καβάφης στο ποίημά του «Περιμένοντας τους Βαρβάρους»:

«Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους.

Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις».