Το Mega... αφοδευτήριο!!!

Ανθολόγιο από την εκπομπή «το πρωινό μου» με δυο-τρία ούφο της τηλε-αγοράς στο τσοντοκάναλο που λέγεται Mega!!! Ό,τι ακολουθεί είναι καταγραφή πραγματική και δεν χρειάζονται εισαγωγικά:

• - Πέντε (5) αυνανισμοί την εβδομάδα τον γιατρό τον κάνουν πέρα!
• - Αυνανιστείτε γιατί ούτε θα κουφαθείτε ούτε θα τυφλωθείτε! (λέει η Σάσα Σταμάτη)
• - Αν αυνανιστείτε 3 με 5 φορές την εβδομάδα, είσαι μια χαρά. Δεν έχεις προβλήματα υγείας, ούτε γρίπες, ούτε προστάτη ο άντρας ούτε τίποτα… Γυμνάζονται και οι μυς… κούνα, κούνα… μια χαρά!
• - Ποιος την έχει μεγαλύτερη;
• - Εξαρτάται. Τα καπέλα που βάζουν μπροστά τους είναι ανάλογα με το μέγεθος…
• - Ποιος την έχει μεγαλύτερη;
• - Λευτέρη έχεις αφήσει αέρια δημοσίως;
• - Αέριο, από ποια δίοδο εννοείτε;
• - Ο καθένας έχει τα γούστα του!
• - Έχω να πω ότι τα αέριά μου τ’ αφήνω μόνον ιδιωτικώς… 
• - Ποιος δεν έχει αφήσει αέρια δημοσίως; (Λιάγκας)
• - Αλήθεια, έχεις μετρήσει ποτέ το μόριό σου;
• - Να σας πω την αλήθεια, το έχω ζυγίσει… και είναι πάνω από ένα κιλό!
• - Α, πας καλά. Τρως πολύ.
• - Έχεις κάνει σεξ μέσα στη θάλασσα;
• - Μια ευγενική προσφορά του «Πρωινού μου» για όλους τους Έλληνες (λέει ο Λιάγκας)

Όπως καταλαβαίνει κανείς, τα τηλεοπτικά κανάλια που θέλουν να προβάλλονται ως «σοβαρά» ή που διεκδικούν για λογαριασμό του κοινού την «ευθύνη» για την σωστή, αντικειμενική (βάλτε ό,τι άλλο θέλετε) ενημέρωσή του, δεν είναι παρά χωματερές, όπου κάποιοι που θέλουν να λέγονται δημοσιογράφοι, βρωμίζουν τον τηλεοπτικό αέρα με την αγραμματοσύνη τους, την αναίδειά τους, την πονηριά και την ανοησία τους.
Δεν είναι τυχαίες ή συμπτωματικές αυτές οι κουβέντες που παρέθεσα παραπάνω.
Καθημερινά τέτοια λέγονται..
Για να μην πω για τις γυμνές φωτογραφίες που δείχνει ο Λιάγκας ενώ λέει τα νέα για τον καιρό (προέκυψε και μετεωρολόγος), για τις ανοησίες της Φαίης Σκορδά, για τις βλακώδεις συνεντεύξεις που κάνουν στους ανθρώπους που προσκαλούν…

• Η τηλεόραση έχει γίνει ένας βούρκος και οι άνθρωποι που την διαφεντεύουν αυτό που κάνουν είναι να προσπαθούν να χορτάσουν τις αισθήσεις του κοινού.

Δεν θ’ ασχοληθώ με τις «τούρκικες» σειρές που της αγοράζουν πάμφθηνα κι έχουν κάνει τον κόσμο να ξεχάσει τη γλώσσα του.
Κι όσο για τις ελληνικές σειρές, κλάφτα Χαράλαμπε.
Η προχειρότητα, οι αφελείς έως γελοίοι διάλογοι, η ανωριμότητα των ηθοποιών που κραυγάζουν και μεταχειρίζονται ένα αγοραίο λεξιλόγιο…

Απίστευτο κι όμως - δυστυχώς - αληθινό!! Έκλεισε το βιβλιοπωλείο της Εστίας

Ακόμα δεν μπορώ να πιστέψω ότι έκλεισε [χτες, Σάββατο 30 Μαρτίου 2013, ήταν η τελευταία μέρα του], μετά από 128 χρόνια λειτουργίας, το ιστορικό βιβλιοπωλείο της «Εστίας» στην οδό Σόλωνος 60, στο κέντρο της Αθήνας. Το βιβλιοπωλείο άνοιξε το 1885 και μεταφέρθηκε πριν από 21 χρόνια από την οδό Σταδίου στην οδό Σόλωνος. Οι εκδόσεις της «Εστίας» θα συνεχίσουν πάντως κανονικά την δραστηριότητά τους.

Αλλά, είτε έτσι είτε αλλιώς η είδηση αυτή που φαντάζομαι ότι θα έπεσε βόμβα στο χώρο των ανθρώπων του βιβλίου και των βιβλιόφιλων, που ήξεραν ότι εκεί μπορούν να βρουν τα πάντα, σ' ένα φιλικό περιβάλλον.

• Τι σηματοδοτεί το κλείσιμο της Εστίας;

Καταρχήν το πέρασμα σε μια νέα εποχή. 

Οι παραδοσιακοί βιβλιοπώλες δεν κατάφεραν να συμπορευτούν με την εποχή και ν' ανταποκριθούν στα αιτήματά της.

Η Εστία ήταν μια διαρκής λογοτεχνική παρακαταθήκη. 

• Κυκλοφόρησε σχεδόν όλους τους συγγραφείς της γενιάς του '30 κι αυτή μονάχα αρκούσε για να πει κανείς ότι επιτέλεσε ένα σημαντικό έργο στον πολιτισμό μας. 

Κι από κοντά η έκδοση του μακροβιότερου λογοτεχνικού περιοδικού, της "Νέας Εστίας".

Ωστόσο πρέπει να υπογραμμίσουμε το γεγονός ότι η οικονομική κρίση έχει πλέον αρχίσει ν' αγγίζει βαθιά και επώδυνα όλους τους τομείς κοινωνικής, οικονομικής, πολιτιστικής δραστηριότητας.

Είναι και το γεγονός ότι οι μεγαλο-εκδότες διέλυσαν την δραστηριότητα των καταστημάτων που πουλάνε βιβλία, δίσκους, κι όλα τα προϊόντα της μουσικής βιομηχανίας, προσφέροντας δωρεάν ή έναντι μικρού, σχεδόν ελαχίστου, αντιτίμου βιβλία κ.λπ.

• Αλλά μας βολεύει να λέμε ότι η κρίση φταίει για όλα.

Αναρωτιέμαι αν ο κόσμος πλέον αγοράζει βιβλία ή αν ενδιαφέρεται για βιβλία!!

Γι' αυτό σκέφτομαι ότι και η τηλεόραση έχει παίξει πολύ κακό ρόλο διότι έχει ανοίξει τις δαγκάνες της και κατατρώγει τη "διάθεση" του κοινού, προσφέροντας κατά κύριο λόγο ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ!!!!

• Το κλείσιμο και της ΕΣΤΙΑΣ θα πρέπει να προβληματίσει τους πάντες.

εξουσία κι αυτοί που σκέπτονται...

Η ΚΡΙΣΗ στην εκπαίδευση, οι κινητοποιήσεις των μαθητών, των συνταξιούχων και των ανέργων ή των αγροτών, φέρνει στην επιφάνεια το ζήτημα της στάσης εκείνων που σκέπτονται πέρα από κομματικά κριτήρια και πολιτικές αγκυλώσεις. Πάντοτε ο πολίτης έτρεφε κάποια εκτίμηση για τους κατά τεκμήριο διανοούμενούς του. Ωστόσο, σε ελάχιστες περιπτώσεις κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών στον τόπο μας, ακούστηκαν νηφάλιες φωνές. 

• ....................................

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι ικανός αριθμός διανοουμένων συναλλάσσεται με την εξουσία, τη στηρίζει στις επιλογές της και δεν διστάζει να σταθεί απέναντι στη λαϊκή θέληση. Η ελληνική διανόηση δεν κουβεντιάζει, δεν θέτει ζητήματα, δεν τοποθετείται, δεν αξιοποιεί τη δυναμική της νεολαίας που βολοδέρνει σε άσκοπες κινητοποιήσεις, δεν αντιδρά για την αδικία και την αυθαιρεσία της πολιτικής εξουσίας…

• ....................................

Η ελληνική διανόηση περιφέρει το σαρκίο της αναζητώντας ζωτικό χώρο για να ποζάρει, αδιαφορώντας για τα πολυποίκιλα εγκλήματα που διαπράττονται καθημερινά στο όνομα μιας παγκοσμιοποιούμενης κοινωνίας, που δεν θέλει εθνικά χαρακτηριστικά και ποδοπατεί εθνικές αξίες που συντηρούν τη φυσιογνωμία μιας Ελλάδας, που αγωνιά να επιβιώσει στο καθημερινό παζάρι της πολιτικής δημοκοπίας και της ψυχρής διπλωματικής λογικής. 

• ....................................

Ωστόσο, δεν θα θέλαμε να πιστέψουμε, όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο πρόωρα χαμένος Παναγιώτης Κονδύλης, ότι η προδοσία είναι η μοίρα των διανοουμένων, αν με τον όρο «προδοσία» εννοήσουμε, πέρα από την υπόκλιση μπροστά στον εκάστοτε νικητή, τη διάσταση ανάμεσα στον κεκηρυγμένο σκοπό της στράτευσης και στη μακροπρόθεσμη έκβαση των ιστορικών εξελίξεων.

Πού πάει η ελληνική κοινωνία;;;

• ΕΙΝΑΙ φορές που νιώθουμε ότι ενώ θέλουμε να επιζητούμε διακαώς να δώσουμε λύσεις στα καθημερινά αινίγματα που υφαίνει η οικονομική και πολιτική διαπλοκή, μπροστά μας δυστυχώς ορθώνονται εξισώσεις, δηλαδή τύποι που είναι σύμβολα άλυτα. 
• Κι όταν η καρδιά μπουκώνει, τότε το λογικό παίρνει πρωτοβουλίες και μας καλεί να πάψουμε πλέον να τρεφόμαστε με αυταπάτες, να αλλάξουμε πορεία και τακτική. 
• Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έτσι όπως έχει παγιωθεί ένα πολιτικό κατεστημένο, παράγεται αφειδώς καχυποψία και δολιότητα, ψεύδος και υποκρισία, εγωπάθεια και βουλιμία ανθρωποφαγική. 
• Επειδή πρέπει να έχουμε απαραιτήτως ψύχραιμη κρίση, δεν είναι δυνατόν να δεχτούμε ότι επιβάλλεται να συνταχθούμε με την «αλήθεια» εκείνων που έχουν τα πόστα στο δημόσιο βίο. 
• Δεν υπάρχει λόγος να γίνουμε συνένοχοι ενός ξεπεσμού που κατακερματίζει τον κοινωνικό ιστό και δημιουργεί νησίδες μοναχικών ανθρώπων, οι οποίοι παραδίδονται πλέον στα νύχια των κάθε λογής δημοκόπων.
• Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι πλέουν στην επιφάνεια βιρτουόζοι του σαλταδορισμού, αγύρτες που ξέρουν να κολακεύουν, απατεώνες που ερωτοτροπούν με την αφέλειά μας. 
• Έχουμε πνευματικούς ανθρώπους που καθεύδουν μακαρίως. 
• Έχουμε πολιτικούς που αναμασάνε κοινοτοπίες και προσπαθούν να αχρηστέψουν τις ιδέες μας, να τις διαφθείρουν, να μας απελπίσουν. 
• Το ερώτημα είναι πού πάει η ελληνική κοινωνία; 
• Πού τραβάει το καράβι δίχως καπετάνιο και με σκισμένα τα πανιά; 
• Το ζήτημα για μας είναι να βρισκόμαστε σε εγρήγορση –τουλάχιστον – για να μη βρεθούμε κάποια στιγμή στη δυσάρεστη θέση να διαπιστώσουμε πως είναι πια πολύ αργά για κινήσεις διορθωτικές…

Αφιερωμένο στον Χάνο, το ψαράκι!!!

• "Ναι! Εγώ είμαι ο Ρασκόλνικοβ! Τι ζητάτε;" 

Την σήμερον ημέραν όλα είναι χαλασμένα, αρρωστημένα κι ερεθισμένα... Και τι χολή, τι μαύρη χολή που 'χουν όλοι τους!!!! Κι εκείνη, η Σόνια, έχει μαζέψει όλες τις δυνάμεις της, έτοιμη να δεχτεί φοβερές, τρομερές και άγνωστες καταστροφές. Ήταν στιγμές που της ερχόταν να ορμήσει και να τις πετύχει εκείνες τις καρακάξες σε κάποιο από τα στενοσόκακα του διαδικτύου και να τις πνίξει εκεί επιτόπου. Κι εγώ, βουβός πλέον, καθισμένος στην άβολη καρέκλα του δωματίου μου παλεύω να την φανταστώ με το αποφασιστικό βλέμμα της να ξεσπάει σ' ένα τρανταχτό γέλιο!!!

Ένιωθα πως τα χείλη μου ήταν κατάξερα, η καρδιά μου χτυπούσε σαν σφυρί, το σάλιο είχε ξεραθεί στα χείλη μου, αλλά αποφάσισα να μην της μιλήσω, να μην βγάλω άχνα. Πίστευα πως ήμουν ένας αρκετά ρηχός ανθρωπάκος για να μπορώ να της δώσω συμβουλές.

• ................................

Ωστόσο, εκείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκα καθόλου, κι έκοβα βόλτες πέρα-δώθε στο δωμάτιο. Κι επειδή το δωμάτιο είναι μικρό, μη νομίζετε ότι έκανα μονάχα δυο βήματα! Όχι, Έβλεπα τα πόδια μου να περπατάνε δίχως σταματημό, από το πάτωμα στους τοίχους και μετά στο ταβάνι, πάλι στο πάτωμα, πάλι στους τοίχους και ξανά στο ταβάνι, κι αυτό συνεχιζόταν μέχρι που κουραζόμουν κι έπεφτα ξερός πάνω στο στενό κρεβάτι μου.

• Έφερνα στο νου εκείνη την ψηλομύτα πατσαβούρα, την ηλίθια επαρχιώτισσα, που παρά τα χρονάκια της βάζει πούδρα και βάφει τα χείλη της και τα μαλλιά της, και όταν ανοίγει το στόμα της, δεν ξέρει τι λέει... 

Έχει κάτι κόκκινες κηλίδες στα μάγουλά της κι όταν περπατάει - έτσι τουλάχιστον τη θυμάμαι - το στήθος της πότε ανεβοκατεβαίνει πότε πηγαίνει από τη μιαν άκρη στην άλλη, σα να κάνει τραμπάλα ή κούνια ή κάτι τέτοιο.

Από τα λεγόμενά της, έβγαζες το συμπέρασμα πως μπορεί να ήταν από αριστοκρατικό σπίτι, κόρη αυστριακού συνταγματάρχου και για να δώσει μια επίφαση μυστηρίου στην καταγωγή της, σου έδινε να καταλάβεις ότι ήταν καλύτερη από μερικές τυχοδιώκτριες.

• Η Σόνια όμως μου έλεγε ότι τίποτε απ' όλα αυτά δεν ήταν κι ότι απλώς κοπανάει αέρα φρέσκο κι επιπλέον έχει την εντύπωση μπορεί να είναι μια μπεκρού των βορείων προαστίων.

Τα βρώμικα χέρια!!!

Σημεία των καιρών: στη Γαλλία, όπως και αλλού, η εποχή μας μοιάζει να είναι η εποχή της κατάλυσης των μύθων των προηγούμενων δεκαετιών. Υπάρχει πολύ μίσος στην ατμόσφαιρα, μια ατμόσφαιρα που αποπνέει δυσοσμία…

Από τα θύματα της τάσης αυτής ήταν και ο Ζαν-Πολ Σαρτρ, μαζί με τη σύντροφό του, τη Σιμόν ντε Μποβουάρ. Τους κατηγόρησαν για χίλια δυο πράγματα. Αμαρτίες για τη Μποβουάρ, που είχε εραστή και οι επιστολές αποδεικνύουν του λόγου το αληθές (και στην Ελλάδα δημοσιεύτηκαν σχετικά αποσπάσματα). 

Ωστόσο, θυμάμαι πριν λίγα χρόνια κι ένα φυλλάδιο που κυκλοφόρησε κάποιος άγνωστος, με το ψευδώνυμο Ζιλμπέρ Ζοζέφ, κατηγορώντας τους δυο επιφανείς της γαλλικής διανόησης, ότι δεν έπαιξαν κανένα ρόλο στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. 

• ................................

Ο Σαρτρ κατηγορείται, λόγου χάρη, για ένα άρθρο που έγραψε σε μια, επαμφοτερίζουσα πολιτικώς, εφημερίδα – καθώς και για το ότι (με τεχνάσματα) κατάφερε ν’ αποσπάσει από τις γερμανικές αρχές κατοχής την άδεια ν’ ανεβάσει τις «Μύγες» και το «Κεκλεισμένων των θυρών». 

Ο Σαρτρ κατηγορήθηκε επίσης γιατί δεν αντιτάχθηκε σθεναρά στον αντισημιτισμό της εποχής. 

Όλα αυτά αναπτύχθηκαν με πάθος από τον «ανώνυμο» συγ-γραφέα του φυλλαδίου – που μιλάει για θέματα γνωστά, βάζοντάς τα όμως κάτω από ένα φως που έχει μια απόχρωση ύποπτη, με έντονο ένα κυρίως χρώμα: το κίτρινο! 

Ένα χρώμα που πολυφοριέται παντού – και στην Ελλάδα…

Το μόνο σίγουρο είναι το φως!

ΜΕ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ φέρνουμε στο νου δυο μεγάλους του νεοελληνικού θεάτρου, την Κατίνα Παξινού και τον Αλέξη Μινωτή. Καλλιτεχνικά μεγέθη απλησίαστα για τη σημερινή πραγματικότητα, όπου ευδοκιμούν οι μετριότητες, οι αστοιχείωτοι και τα προϊόντα που κατασκευάζονται εν μια νυκτί στις τηλεοπτικές σκουπιδοσειρές. 

Ήταν, λοιπόν, για τον Μινωτή και την Παξινού, τότε με τον ερχομό της χούντας, ο διωγμός τους από το Εθνικό Θέατρο, μια ευκαιρία που την άρπαξαν και συγκρότησαν δικό τους θίασο. Έδωσαν εκπληκτικές παραστάσεις: "Ταξίδι μακριάς μέρας μέσα στη νύχτα" του O'Neill, "Ο Πατέρας" του Strindberg, "Βρικόλακες" [φωτογραφία] του Ibsen, "Ο Ματωμένος γάμος" του Lorca, "Η Ήρα και το Παγώνι" του O'Casey, "Οι παλαιστές" του Στρατή Καρρά, "Ο Λοχαγός του Κέπενικ" του Carl Zuckmayer... 

Κάποιες παραστάσεις είχαμε παρακολουθήσει στη Θεσσαλονίκη και κάποιες άλλες στην Αθήνα, στο Πάνθεον (στην Πανεπιστημίου). Στο έργο του O'Casey, λοιπόν, έλεγε κάπου ότι βρισκόμαστε «στο χει[υ]λό της αβύσσου»! Βεβαίως, δεν έχει και πολλή σημασία (κι ούτε θυμόμαστε) αν εννοούσε «χείλος» ή «χυλός». 

Σήμερα, βρισκόμαστε πράγματι στην άκρη του γκρεμού αλλά και μέσα σ’ ένα χυλό απροσδιόριστης σύνθεσης. Η συμβίωση στην κοινωνία μας βάλλεται από τους θρασείς που έχουν καθημερινά άφθονες ευκαιρίες για να αποθρασύνονται και εξοπλίζονται με περισσότερο θράσος, από τους υποκριτές που ως μεγαλόψυχοι φιλισταίοι κατεβάζουν την κοινωνία στο σκουλήκι, από τους καιροσκόπους που περιφέρουν τη λιγούρα τους, από τους αχάριστους που ενσαρκώνουν το σφάλμα της ανθρώπινης φύσης κι από εκείνους που σέβονται την αυθαιρεσία... 

Έχουν εισχωρήσει στο εσωτερικό των εννοιών και τις έχουν κατακρεουργήσει. Κάνουν καθημερινές επιθέσεις κι όποιον πάρει ο Χάρος! Ανοίξτε την τηλεόραση και θα δείτε σε συνεχή προβολή όλους αυτούς που υποτίθεται ότι κόπτονται για την αλήθεια, για το συμφέρον του λαού, για την καθαρότητα της τέχνης, για τη δικαιοσύνη, για τη δημοκρατία... 

Θα γελάσετε με την ψυχή σας ή θα οργιστείτε, αφού γνωρίζετε πολύ καλά ότι την πνευματική αγορά την λυμαίνονται οι δημαγωγοί και οι κερδοσκόποι και η αλήθεια βρίσκεται κάπου αλλού. Και, ξέρετε, ότι ζουν κι απολαμβάνουν τα ρωμαϊκά τους συμπόσια, πιστεύοντας ότι δεν υπάρχουν κυρώσεις. Παθιάζονται με το παραμύθι της αιωνιότητας. Ναι, η αιωνιότητα όμως είναι στο επέκεινα και όχι στο εντεύθεν. 

• Κι εμείς, απλοί διαλογιζόμενοι άνθρωποι, βασανιζόμαστε καθημερινά γιατί δεν θέλουμε να ζούμε μηχανικά και έχουμε στραμμένο το βλέμμα στο φως! 

Το λέει ο ήρωας του Βασίλη Ζιώγα στην Κωμωδία της μύγας, ότι το μόνο σίγουρο κι αδιαίρετο σ’ αυτόν τον θρυμματισμένο κόσμο, είναι το φως!

«Γι’ αυτό, άλλωστε η καημένη η Ζιζή, είχε τέτοια φωτοφιλία. Όπου έβλεπε φως, ορμούσε ασυλλόγιστα, αψηφώντας κι αυτόν τον θάνατο... Τ’ όνειρό της ήταν να καεί κάποτε, σε φλόγα κεριού, για να ενσωματωθεί μια για πάντα στο φως...»

Ενοχλητικά ζωύφια

ΚΑΠΟΙΟΙ στην εποχή μας εξακολουθούν να πιστεύουν ότι κακώς καταργήθηκε ο κανιβαλισμός κι ένας λόγος που επικαλούνται είναι πως η ανθρωποφαγία είναι έμφυτη στον άνθρωπο και… καλή στην υγεία του! Αστεία, θα πείτε, αλλά είναι αλήθεια ότι ζούμε σε μια κοινωνία ανθρωποφαγική, όπου ο ένας παλεύει να εξοντώσει τον άλλον. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην πραγματική ζούγκλα, αλλά υπάρχουν και μέτρα και είναι φανερό ότι η αλληλοεξόντωση των ζώων ωχριά μπροστά στις διαστάσεις που παίρνει η ανθρώπινη αλληλοεξόντωση. Βέβαια, στη ζωή μας έχουν υπεισέλθει απίθανα αξιολογικά κριτήρια – ο καθένας έχει ένα μέτρο στην τσέπη του και μετράει τους άλλους. 

Ο αριβισμός έχει φουσκώσει, οι ιδεολογίες που αυτοδιαψεύστηκαν έχουν μείνει στις σελίδες της Ιστορίας, πολλοί κάνουν τους προφήτες και η πολιτική αστάθεια αντικαθρεφτίζει την εσωτερική αστάθεια μιας κοινωνίας που τροφοδοτείται από τον κουτσαβακισμό και την αναίδεια αναξιοπρεπών κονδυλοφόρων. Διαπιστώνουμε, πάντως, ότι η κοινωνία μας πέφτει θύμα των αντιφάσεων εκείνων, οι οποίοι πλειοδοτούν σε εξυπνάδα, πατριωτισμό, ηθικές αρχές και δημοκρατική ευαισθησία. Δεν στεκόμαστε πλέον σε ταμπέλες. 

Μετά την κατάρρευση της ουτοπίας της Ανατολής –υποστήριξε ο Παν. Κονδύλης– η εξημερωμένη πλέον δυτική «Αριστερά» έχει εγκολπωθεί την ουτοπία της Δύσης, δηλαδή την ουτοπία μιας παγκόσμιας κοινωνίας που τείνει προς την αρμονία πάνω στη βάση των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων». 

Εκείνη η «Αριστερά» που κάποτε έπαιζε το ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου» στις διάφορες εκστρατείες ειρήνης του Κρεμλίνου και δεν υπέφερε την έκφραση «ανθρώπινα δικαιώματα» όταν έβγαινε από τα χείλη του Ρέιγκαν και της Θάτσερ, αργότερα του Μπους και του Μπλερ, η ίδια εκείνη «Αριστερά» αποτελεί σήμερα τον «χρήσιμο ηλίθιο» των πολυεθνικών εταιριών και του οικουμενιστικού αμερικανισμού.

Ένας μεγάλος Αφρικανός!!

Είδα κάποια δημοσιεύματα (τηλεγραφήματα των διεθνών πρακτορείων) για τον θάνατο του Τσινούα Ατσέμπε, αλλά φυσικά ελάχιστοι ξέρουν ότι νιγηριανός αυτός συγγραφέας που τα τελευταία χρόνια ζούσε στην Αμερική (παράλυτος αποό τη μέση και κάτω μετά αυτοκινητιστικό ατύχημα), έχει γράψει ένα από τα σημαντικότερα βιβλία που αγγίζουν το ζήτημα της αποικιοκρατίας και τις συγκρούσεις με την αφρικανική παράδοση. Tο μυθιστόρημά του «Things Fall Apart» («Τα πάντα γίνονται κομμάτια» κυκλοφορεί - αν υπάρχει ακόμα- από τις εκδόσεις Λιβάνη) είναι ουσιαστικά μια κραυγή χωρίς αποτέλεσμα για τις κοσμογονικές αλλαγές που έγιναν στην αφρικανική γη με την εισβολή των Ευρωπαίων που επιζήτησαν την εξάπλωση της οικονομικής τους επιρροής. Ο Ατσέμπε έγινε αμέσως γνωστός στο παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό χάρη στην ευαίσθητη ματιά του απέναντι στην αλλοτρίωση των αφρικανικών κοινωνιών από τους Ευρωπαίους αποίκους και τη σταδιακή απομύζησή τους από τον δυτικό τρόπο ζωής.

Στο προσκήνιο… η πολιτική, αλλά στο βάθος κρυφοκοιτάζει ο Καρτέσιος!!!

Έτσι πάντα νόμιζα ότι στο προσκήνιο κινείται η πολιτική, αλλά στο βάθος μπορεί να κρατούν τα νήματα ο Καρτέσιος, ο υπερρεαλισμός και οι ρήτορες του 1789. Θεωρούσα ότι ανάκατα πεζογράφοι και ποιητές, φιλόσοφοι και γενικώς διανοούμενοι, ζωγράφοι και γραφικοί προφήτες υφαίνουν έναν ιστό που συνέχει την κοινωνική πραγματικότητα και φυσικά της δίνει υπόσταση μέσα στον ιστορικό χρόνο. Τελικά, έτσι συμβαίνει; Μάλλον όχι! Διότι αυτό που εγώ σκέφτομαι είναι η αγαθή πλευρά και τούτο έχει σχέση με το γεγονός ότι ο κόσμος έχει συνηθίσει υπερβολικά να περιστρέφεται γύρω στον άξονά του.

• Ωστόσο, διαπιστώνουμε ότι μπήκε ένα τέλος στην παραγωγή σπατάλης.

Τι είναι εκείνο που υψώνει στο λάβαρο τη διαμαρτυρία: η ανέχεια ή η αρρώστια της πλησμονής που εκμηδενίζει τις αξίες; Κοιτάζω γύρω μου και βλέπω έναν κόσμο να παλεύει να προσδιορίσει το περιεχόμενό του. Θα ήταν ανοησία να ισχυριστεί κανείς ότι με κάθε γενιά ο κόσμος αρχίζει από το μηδέν! Απλώς, συνεχίζεται… Αυτό που καταλάβαμε  είτε νωρίς είτε αργά είναι πως τα προγονικά συνθήματα αχρηστεύθηκαν από τις καταστάσεις στις οποίες μας οδήγησε η οικονομική κρίση κι έτσι βρισκόμαστε στα σταυροδρόμια χωρίς έτοιμες λύσεις.

• Το κακό είναι ότι στα σταυροδρόμια σαρώνουν οι αέρηδες και σχεδόν είμαστε ακάλυπτοι.

Είναι στιγμές που νιώθει κανείς ότι τις λύσεις πρέπει να τις αναζητήσει μέσα στον εαυτό του. Δεν μιλώ για λύσεις απελπισίας, παρότι πολύ συχνά ακούμε για «ιδανικούς» αυτόχειρες! Οι πράξεις είναι εκείνες που μας εκφράζουν και όχι τα λόγια, διότι ό,τι ζούμε σήμερα, όποιον πολιτισμό έχουμε, με τις αντιφάσεις και την κρίση του, είναι πράξεις! Όμως αυτό που ζούμε σήμερα είναι ένα τραυματισμένο φιλότιμο και νιώθουμε πλέον ότι το ιδεώδες είναι απρόσιτο!

• Τι να κάνουμε τώρα;

Να χάσουμε το ηθικό μας, την αυτοπεποίθησή μας, ν’ αναρωτηθούμε αν η «ενωμένη» Ευρώπη έχει σκοπό την ευημερία μας ή τελικά θα μας κάνει να ζούμε σαν τυχοδιώκτες, κυνηγημένοι, ασυνάρτητοι, παραδομένοι στις ροπές του ζώου, γιατί εκείνο τουλάχιστον δεν συνειδητοποιεί μήτε αναρωτιέται για το εφήμερο, το μάταιο, τη δουλεία του στην ανάγκη ή την υποταγή του στους όποιους επιζητούν να είναι κυρίαρχοι…

• Ο μέγας αρχιτέκτονας Λε Κορμπιζιέ  στις «Απόψεις επί της πολεοδομίας», έγραφε: «Θα έλεγα κανείς  πως η κοινωνία ολόκληρη, μεθυσμένη από κίνηση και ταχύτητα, έχει βαλθεί, χωρίς να το καταλαβαίνει, να γυρίζει γύρω στον εαυτό της, σαν αεροπλάνο που έχει μπει στριφογυρίζοντας μέσα σ’ ένα πέλαγος ομίχλης όλο και πιο πυκνής. Από τέτοιο μεθύσι δεν βγαίνεις παρά μόνο με καταστροφή, όταν χτυπήσεις πάνω στο έδαφος…»

Και για να κλείσω τη σκέψη μου, ο νους μου πάει στη στάση που κρατούν οι Γερμανοί ηγέτες, μια στάση κυνική, αλαζονική, προκλητική. Τις χώρες και τους λαούς που δεν γουστάρουν τους κατατάσσουν σ’ ένα καινούργιας μορφής προλεταριάτο, ανίκανο να γίνει συνειδητό, όπως [στο μέτρο που…] έγινε κάποτε το παλαιό.

• Η αισιοδοξία σ’ αυτή τη ζωή ούτε διατεταγμένη δεν μπορεί πλέον να είναι…

Με αφορμή την Προανακριτική για τη «λίστα Λαγκάρντ»

• ΕΙΔΗΣΗ: Επισπεύδεται η κλήση προς τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου να καταθέσει στην προανακριτική για τη λίστα Λαγκάρντ. 

ΕΙΠΑ ότι δεν θα ασχολούμαι με την τρέχουσα πολιτική γιατί πλέον τα παιχνίδια που παίζονται με προσβάλλουν ως πολίτη κι εμένα και όλους. Δυστυχώς όσοι κουλαντρίζουν την πολιτική ζωή του τόπου μας, από το δρόμο του πολιτισμού, μας ξαναγυρίζουν πίσω σε καιρούς αμνημόνευτους, προϊστορικούς. Δεν μπορώ να αποφανθώ αν η Ιστορία σχηματίζει κύκλους, αλλά νιώθω ότι πρέπει να κονταροχτυπηθούμε μ' εκείνους που θέλουν να μας οδηγήσουν στην εξαθλίωση. Δεν ισχυρίζομαι ότι ο κόσμος ο δικός μας, ήταν θεμελιωμένος στην έννοια του Αγαθού. 

• Είχαμε αξίες, είχαμε ηθικό έρμα, είχαμε ψυχή κι αυτά τα μεταδώσαμε και στα παιδιά μας.
• Αυτοί που μας κυβερνούν κι όσοι επιζητούν μανιωδώς να μας κυβερνήσουν τι προβάλλουν;;;

Ένα σύστημα αξιών ή ένας κώδικας ηθικής δεν δημιουργούνται χωρίς μια πνοή αισιοδοξίας, χωρίς αυτοπεποίθηση και περηφάνια που να κολπώνουν το πανί της βάρκας, να την σπρώχνουν στην πορεία της, προς τα εμπρός!

• Η πολιτική σκηνή στη χώρα μας έχει πλημμυρίσει από παρείσακτους!

Είναι κατανοητό ότι η κοινωνία, οποιαδήποτε κοινωνία, είναι ένα πεδίο ανταγωνισμών. Και αναφέρομαι σε υγιείς ανταγωνισμούς. Αυτό είναι ανάγκη για λόγους πρακτικούς, γιατί στην αντίθετη περίπτωση δεν πραγματώνεται η συμβίωση. Όμως στην δική μας περίπτωση, οι παρείσακτοι που έλεγα πιο πάνω θέλουν να στραγγαλίσουν τους πολιτικούς αντιπάλους, να τους εξαφανίσουν. Και βρισκόμαστε μπροστά σ’ έναν αμοραλισμό που είναι η ηθική από την ανάποδη.

• Δεν υπάρχει πατριωτική αλληλεγγύη. Υπάρχει μίσος για να υπηρετηθεί το κομματικό και πολιτικό συμφέρον.

Το δόγμα της νέας κατάστασης είναι η αυθαιρεσία, που δημιουργεί την ψυχολογία της γραφειοκρατίας, των βουλευτών «μανδαρίνων» που ξεγελιόνται σιγά-σιγά και ταυτίζουν τον εαυτό τους με το κράτος και τη δικαιοσύνη, το θεωρούν υπόθεση αποκλειστικά και αναφαίρετα δική τους, το αποχωρίζουν ηθικά από το σύνολο, το μεταβάλλουν σε δύναμη αλλότρια, εχθρική για τους άλλους. 

• Αυτό που κάνει το κοινοβούλιο σήμερα είναι να τρώγεται με τις σάρκες του.

Το κράτος περισσότερο από κάθε άλλο θεσμό θα πρέπει να εξηγεί πάντοτε, έμμεσα έστω, αλλά πειστικά, από πού αρύει το ηθικό του κύρος. Δεν μπορεί και δεν θα μπορεί να το αντλεί από την εξουσία, δηλαδή από την ωμή δύναμη επιβολής.

• Προσέξτε ότι γύρω από το όνομα ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ έχει στηθεί μια ολόκληρη εκστρατεία κατασυκοφάντησης και πολιτικής εξουδετέρωσης! 

Καμιά αυταπάτη και κανένας συνοικιακός δονκιχωτισμός από μέρους μας. Θέλουμε να βλέπουμε καθαρά και χωρίς παρωπίδες. Ποιο είναι το πρόβλημα το ελληνικού λαού σήμερα;;; Αν θα «προσαχθεί» στην Προανακριτική ο Γιώργος Παπανδρέου ή αν ο Παπακωνσταντίνου θα τιμωρηθεί για ένα αδίκημα που ουδέποτε διεπράχθη;;; Στην πορεία θα αποδειχθεί ότι η Ιστορία κάποιες φορές αν δεν έχει φαντασία, έχει τουλάχιστον χιούμορ.  Όλα αυτά που γίνονται σήμερα με κοινοβουλευτικές αποφάσεις για τη συγκρότηση μιας «προανακριτικής» για να διαλευκάνει το «έγκλημα», σε λίγο καιρό θα ακούγονται αστεία. 

• Η λίστα υπάρχει!!! 
• Ποιο είναι λοιπόν το έγκλημα;;;

Δηλαδή θα έπρεπε ο τότε πρωθυπουργός Παπανδρέου που είχε γίνει πατίνι κι έτρεχε από τη μιαν άκρη της Ευρώπης στην άλλη για να εξασφαλίσει τα δίκαια της χώρας μας, ν’ ασχολείται μ’ ένα «στικάκι»;;; Δηλαδή να πάει στην προανακριτική για να δεχτεί τον αναιδή καταιγισμό του μίσους της Κωνσταντοπούλου για τη «συμμετοχή» στην υπόθεση της λίστας!!!  Πρωθυπουργός ήταν, ενημερώθηκε, έδωσε εντολή να «προχωρήσει η υπόθεση και συνέχισε να τρέχει…

• Είμαι βέβαιος ότι η σύγχυση αρχών και ιδεών που ταλαιπωρεί την εποχή μας, θα την γελοιοποιήσει αύριο στα μάτια των μεταγενεστέρων. 

Κι όμως, από την ασυμμετρία μεγέθους εποχής-σμικρότητα ψυχής , πληρώνουμε σήμερα και δεν ξέρω για πόσο καιρό ακόμα. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι αντιπρόσωποι του λαού στο εθνικό κοινοβούλιο είναι διάφοροι τύποι σαν την Κωνσταντοπούλου, τον Τσίπρα, τον Στρατούλη, ή τους βουλευτές της Χρυσής Αυγής και του Καμμένου, (δεν εξαιρώ τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου) που ταμπουρωμένοι στη χαμηλή μισαλλοδοξία, στην απέχθεια για τον διάλογο, στον ηθικό αποκεφαλισμό των αντιπάλων, επιχειρούν να μονοπωλήσουν τον πατριωτισμό και το μέλλον μας.

Mega και ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ

Πολύ ευαίσθητοι έχουν γίνει τελευταία οι πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης με την (έκνομη) δραστηριότητα της φασιστικής Χρυσής Αυγής. Το πρόσφατο κρούσμα της "επίθεσης" μελών της μ' επικεφαλής κάποιους ανόητους βουλευτές της στο κτίριο όπου στεγάζεται το τηλεοπτικό κανάλι Mega, έδωσε την αφορμή για να προβληθούν οι "ευαισθησίες" κάποιων που θεωρούν ότι το πολίτευμα απειλείται από τη Χρυσή Αυγή.

• Εγώ δεν θεωρώ ότι απειλείται το πολίτευμα. Το πολίτευμα απειλείται από εκείνους που προβάλλουν τα δικά τους συμφέροντα πάνω από τα συμφέροντα του λαού.

Το ζήτημα είναι ότι ποιοι επέτρεψαν την Χρυσή Αυγής και ποιοι της άφησαν πεδίο ελεύθερο για ν' αναπτύσσει τις όποιες εγκληματικές δράσεις της... Οι κατά καιρούς όμως "επιθέσεις" του Mega και μέσω της διατεταγμένης "ενημέρωσης", εναντίον κομμάτων και κυρίως πολιτικών προσώπων, άραγε επιτρέπονται γιατί έχουν την "άδεια της αστυνομίας";;; Όλοι εδώ ζούμε και παρακολουθούμε και ξέρουμε καλά το ρόλο και του Mega και της ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ.

Ποιοι γράφουν την ιστορία;;;

Ο Σόιμπλε (κατευθείαν απόγονος του Χίτλερ ή η μετεμψύχωσή του;;;) και η Μέρκελ επιζητούν μανιωδώς να αλλάξουν αυτό που κάποτε οι ΗΠΑ επιδίωκαν, δηλαδή τον εξαμερικανισμό της Ευρώπης. Εκείνοι θέλουν τον "εκ-γερμανισμό" της Ευρώπης και σ' αυτό έχω την αμυδρή εντύπωση ότι δεν είναι αντίθετοι οι Αμερικανοί και πολύ περισσότερο οι Ρώσοι.

• Το δυστύχημα είναι πως ενώ οι Αμερικανοί πλασάρανε τον "αμερικανικό τρόπο ζωής" που ήταν θελκτικός, οι Γερμανοί δεν έχουν τι να πλασάρουν και γι' αυτό είναι δύσκολο να πετύχουν στο στόχο τους.

Πρέπει να καταλάβουμε τώρα πλέον ότι ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος αντί να τερματίσει την αποικιοκρατία (σε διάφορες μορφές) την αναζωπύρωσε κι έτσι επινόησε καινούργιες μορφές, συγκαλυμμένες, ύπουλες, σατανικές. Και μετέφερε την "αποικιοκρατία" από τις μακρινές και εξωτικές χώρες της Αφρικής ή της Ασίας ή της νότιας Αμερικής, στις κοντινές της, έξω από την αυλή της, στον ευρωπαϊκό χώρο.

• Η pax germania (κάπως έτσι...) που πάνε να επιβάλουν προς όφελος φυσικά της μεγάλης γερμανικής ιδέας, είναι σε αγαστή συνεργασία με την αμερικανική υπερδύναμη.
• Αυτό που επιζητούν τώρα είναι η συνύπαρξη των μεγάλων δυνάμεων και σε καμιά περίπτωση δεν ενδιαφέρονται να περισωθούν οι αρχές και οι αξίες για τις οποίες υποτίθεται πως πολεμήθηκαν ο ναζισμός και ο φασισμός.

Ξαφνικά νιώσαμε όλοι οι λαοί, κυρίως της νότιας Ευρώπης, ότι το άγχος μας πλέον δεν είναι το κυνηγητό ενός κάποιου τρόπου ζωής αλλά το τρέξιμο με φορτίο στο πόδι μια βαριά αλυσίδα.

Είναι πικρό αλλά αληθινό, σαν μικρή χώρα που είμαστε, να τρέχουμε λαχανιασμένοι για να προλάβουμε διασκελισμούς που είναι ξένοι στα δικά μας μέτρα.

Το περίεργο είναι ότι οι "ηγέτες" της Γερμανίας κι εκείνοι που δυστυχώς τους ακολουθούν (βλέπε και Γαλλία) δεν μπορούν να καταλάβουν πως τα μέτρα τους, οι τρόποι τους, οι αμαρτίες τους, είναι όλα παλιωμένα, αναχρονιστικά.

Να πιστέψουμε για άλλη μια φορά ότι η Ιστορία γράφεται από τους [πρόσκαιρα] νικητές;;;

Τι μπορεί να κάνει το Θέατρο;;;

Μπορεί και σ' αυτή την τρομερή εποχή με τα δυσβάστακτα προβλήματα που έχουν σωρευτεί, να γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου (27 Μαρτίου);;;

• Ποια είναι η θέση του θεάτρου στην εποχή μας;
• Μήπως κινδυνεύει να απομονωθεί εξαιτίας της τηλεόρασης και συνεπώς μήπως πρέπει να αναζητήσει καινούργιες μορφές και να επανεξετάσει την κοινωνική λειτουργία του;
• Μήπως η οικονομική κρίση θα το εξαφανίσει;
• Σε μια εποχή αποξένωσης, πολεμικών συγκρούσεων, κοινωνικών αναταραχών, φτώχειας, ανισοτήτων, φόβου για την επόμενη ημέρα κ.λπ, τι μπορεί να κάνει το θέατρο;

Ερωτήματα που μπορεί να κάνει ο καθένας, αλλά οι απαντήσεις είναι εύκολες.

Το θέατρο που είναι η τέχνη της δημοκρατίας και κατεξοχήν τέχνη του λαού, δεν πρόκειται να χαθεί κι ας είναι σήμερα στριμωγμένη στα Καυδιανά δίκρανα μιας πολιτικής που ο καπιταλιστικός κόσμος εφαρμόζει στα κράτη και στους λαούς που δεν έχουν είτε την αριθμητική υπεροχή είτε την οικονομική ευρωστία για να σταθούν όρθια.

Ο Γερμανός θεατρικός συγγραφέας Τάνκρεντ Ντορστ είχε πει τα εξής: 

«Το θέατρο είναι μια ποικίλη τέχνη και σ' αυτό έγκειται η ζωτική του δύναμη. Χωρίς ενδοιασμούς, χρησιμοποιεί ό,τι βρίσκεται στο δρόμο του. Συνέχεια προδίδει τις αρχές του. Αναμφίβολα επηρεάζεται από τα σημεία των καιρών, χρησιμοποιεί εικόνες από άλλα μέσα, άλλες φορές μιλά αργά, άλλες φορές γρήγορα. Τραυλίζει και σιωπά. Είναι εκκεντρικό και κοινότοπο, είναι ασαφές, καταστρέφει ιστορίες και δημιουργεί ταυτόχρονα καινούριες. Είμαι βέβαιος ότι το θέατρο θα είναι πάντοτε γεμάτο ζωή - όσο οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να δείχνουν αυτό που είναι, αυτό που δεν είναι, και τι θα έπρεπε να είναι. Ζήτω το θέατρο. Το θέατρο είναι μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του ανθρώπου, τόσο μεγάλη όσο η ανακάλυψη του τροχού και η χειραγώγηση της φωτιάς».

• ..........................

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου για τις 27 Μαρτίου. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΙΘ επιλέγει κάθε χρόνο μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου για να γράψει μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σε όλον τον κόσμο. 

Φέτος το μήνυμα έγραψε ο Ιταλός κωμικός, συγγραφέας, θεατρικός σκηνοθέτης, συνθέτης Ντάριο Φο ο οποίος έχει τιμηθεί και με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το φετινό μήνυμα που υπογράφει ο Ντάριο Φο δεν θα μπορούσε παρά να αναφέρεται στην κρίση και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ηθοποιοί.

Το Μαλλιαροπούλειο Θέατρο

Άλλη μια φωτογραφία που με παραπέμπει σε μιαν εποχή δύναμης, ενθουσιασμού, πάθους και αγάπης για το θέατρο και την Τρίπολη. 

Τέσσερα χρόνια, με μια ετοιμότητα σχεδόν αυτοματική, έδωσα την αγωνία μου για να ορθοποδήσει το Φεστιβάλ Τρίπολης. 

Ήταν η προσωπική μου περιπέτεια και όπως αποδείχτηκε δεν ήταν η περιπέτεια της πόλης που αγάπησα. Και θυμήθηκα την Τρίπολη και το φεστιβάλ τώρα που παραδόθηκε έτοιμο, φρέσκο, ανανεωμένο, ολοκαίνουργιο το Μαλλιαροπούλειο Θέατρο για το οποίο είχα γράψει κι ένα βιβλίο. Δεν θέλω να πω περισσότερα. Οι πολίτες της Τρίπολης έχουν το λόγο. Δικό τους είναι το θέατρο κι ελπίζω ότι θα το αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο.

Μακριά απο συναισθηματικές ρουφήχτρες και κραυγαλέα βαμπίρ…

• Από τα ημερολόγια του Δον Κιχώτη [3]

Μου έρχονται στο νου μερικοί στίχοι του Γιώργου Κοτζιούλα (1909-1956) που λίγο πριν τον πόλεμο βρέθηκε ένα καλοκαίρι να μένει σε μια σκηνούλα στην Πεντέλη γιατί εκείνη την εποχή η καταραμένη φυματίωση βασάνιζε πολύ κόσμο.

Είχε για συντροφιά μαζί του και τον σκύλο του. 

Έγραψε, λοιπόν τους εξής στίχους (δεν θυμάμαι τους υπόλοιπους): «Έλα ω άνοιξη καλή, σε περιμένουμε εγώ και το σκυλί…»!

Αλλά ο Κοτζιούλας, εξαιρετικός λογοτέχνης και θερμός πατριώτης, ήταν άτυχος γιατί μια μέρα οι χωροφύλακες δηλητηρίασαν το αγαπημένο του σκυλί κι έμεινε μονάχος…

Μετά έφυγε για το βουνό, εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ, έγραψε θεατρικά έργα που παίχτηκαν στο θέατρο του βουνού. 

Όποιος έχει ανησυχίες για την εποχή εκείνη, για τους δημιουργούς, τους αγωνιστές, το θέατρο και τα πάθη μας, καλό είναι να ψάξει και να διαβάσει.

Είχα την τύχη όταν δούλευα στο περιοδικό Θέατρο του δασκάλου μου, του Κώστα Νίτσου, να ζήσω από τα μέσα την οργάνωση ενός τεύχους αφιερωμένου στο Αντάρτικο Θέατρο και να γνωρίσω πρόσωπα και καταστάσεις μιας βασανισμένης εποχής

«...Χρειάστηκε να περάσουν τριάντα δύο ολόκληρα χρόνια για ν' ανακαλύψουμε το θεατρικό Κοτζιούλα και την ανεπανάληπτη «Λαϊκή Σκηνή» της VIII Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Ηπείρου... Πραγματικά η «Λαϊκή Σκηνή», που ξεπήδησε αναπάντεχα το '44 στα κακοτράχαλα βουνά της Ηπείρου, είναι το πρώτο και μοναδικό αντάρτικο θέατρο στην ιστορία του τόπου...». (Θέατρο, Σεπτ. - Δεκ. 1976).

[…]

Αλλά εδώ με νοιάζει η άνοιξη που τούτη τη χρονιά άργησε να έρθει και δεν ήρθε έτσι όπως θα θέλαμε.

Μας βρήκε διαλυμένους και διψασμένους για χαμόγελα και ανάσες που θα ανακούφιζαν τις πονεμένες μας υπάρξεις.

Η γυναίκα της φωτογραφίας σκορπίζει απλόχερα το γέλιο της κι εγώ δεν χάνω την ευκαιρία να βλέπω και να μην το χορταίνω, σαν αντίδοτο στη μελαγχολία των ημερών.

- Θα έφτανε το γέλιο σου, έτσι όπως το προσφέρεις με χαρά στους φίλους σου, αλλά δεν μπορώ ν' αρνηθώ ότι συγκινούμαι και με τις λίγες κουβέντες σου για όσα γράφω... Έχω την αίσθηση ότι ήρθε η άνοιξη και είτε μαδάς τη μαργαρίτα είτε όχι, η ζωή οργανώνεται από εκείνους που ξέρουν να τη ζουν και είναι πάντα αισιόδοξοι - όπως εσύ!

Θα μου απαντήσει συγκρατημένα: 

- Έχω κι εγώ τις απαισιόδοξες στιγμές μου και πολλά δάκρυα πίσω απο τα χαμόγελα... Η ζωή είναι δώρο που μας χαρίστηκε... Να την τιμούμε όσο της αξίζει. Και μακριά απο συναισθηματικές ρουφήχτρες και κραυγαλέα βαμπίρ…

Μπορεί κανείς να ιχνογραφήσει εκείνες τις συναισθηματικές ρουφήχτρες και τα κραυγαλέα βαμπίρ;;;

Όλοι πιθανόν κάποια στιγμή στη ζωή μας να νιώσαμε και τις ρουφήχτρες και τα βαμπίρ να μας απειλούν και απεγνωσμένα να ψάχνουν τα τρωτά μας σημεία για να μας χτυπήσουν, να μας εξουδετερώσουν, να μας εξαφανίσουν!!!

Ωστόσο, όλοι μας αναζητούμε τρόπους διαφυγής κι ο καθένας πάντα βρίσκει μια διέξοδο. 

Μου έρχεται στο μυαλό ο ήρωας του Ντοστογιέφσκι στο Υπόγειο που λέει ότι γενικά ήταν «πάντα μόνος». 

Γι’ αυτό στο δωμάτιό του συνήθως διάβαζε και ήθελε να πνίξει ό,τι πάντα έβραζε μέσα του με ξένες εντυπώσεις

Εννοείται ότι το διάβασμα ήταν το φάρμακό του, γιατί τον βοηθούσε γενικώς, τον συγκινούσε, και αναλόγως τον ευχαριστούσε ή τον βασάνιζε. 

Δεν διστάζει να ομολογήσει πάντως ότι κάποιες φορές τον έριχνε σε μια φοβερή πλήξη.

Αλλά όπως και να είχαν τα πράγματα, το διάβασμα του άνοιξε πόρτες και παράθυρα, νέους ορίζοντες και καμιά φορά ριχνόταν στην κραιπάλη.

Μάλιστα μια νύχτα που περνούσε έξω από μια ταβέρνα, διέκρινε από το ανοιχτό παράθυρο μια παρέα ανδρών, δίπλα σ’ ένα μπιλιάρδο να χτυπιούνται και κάποια στιγμή να εκσφενδονίζουν έναν από αυτούς έξω από το παράθυρο…

Αυτό πιθανόν κάποια άλλη φορά να του προκαλούσε ενόχληση, αλλά τώρα του δημιουργήθηκε η διάθεση να μπει κι αυτός μέσα στην ταβέρνα, να μπλεχτεί μ’ εκείνη την παρέα, να τους νευριάσει όλους και μετά να τον πετάξουν κι αυτόν από το παράθυρο.

Μπήκε, αλλά δεν του έδωσε κανείς σημασία.

Στεκόταν κοντά στο μπιλιάρδο και χάζευε, ωσότου ένας αξιωματικός χωρίς καν να του απευθύνει το λόγο, τον βούτηξε από τους ώμους και τον παραμέρισε, αλλάζοντάς του τη θέση.

Αυτό ήταν που ενόχλησε τον ήρωά μας.

Να τον μετακινήσει χωρίς να του πει δυο κουβέντες, χωρίς να του δώσει σημασία;;;

«Σαν να ήμουν κανένα κουνούπι…»!

Κι έτσι βγήκε… άπρακτος!

[…]

Εγώ έπρεπε να της γράψω γι’ αυτό ακριβώς που μου συμβαίνει τώρα αλλά εδώ και πολύ καιρό: 

- Σ' αυτή τη φωτογραφία που δεν την είχα ξαναδεί, το γέλιο σου καταργεί το Χρόνο! Γιατί τον Χρόνο ή τον αποδέχεσαι ή τον καταργείς. Εσύ κάνεις το δεύτερο! Αντί να δακρύζουν τα μάτια, σφίγγονται τα δόντια. Ξέρεις για τα γράφω αυτά; Τα γράφω για να σου πω ότι δεν θέλω σαν τους περισσότερους ν' αφήνω τον βηματισμό μου να περνάει γοργά, ακραγγίζοντας τα πράγματα, στο φτερό που λένε. Κι έτσι, ασυναίσθητα στην αρχή, συνειδητά αργότερα, επενδύω σ' αυτό που βλέπω.

Μα γράφω δίχως να περιμένω απόκριση.

Δεν με νοιάζει.

Απλώς θέλω να γράφω, και να διαβάζω, όπως ο ήρωας του Ντοστογιέφσκι…

- Ξέρεις πού βρίσκεται το νόημα της ευτυχίας;;; Τι σε ρωτάω πρωινιάτικα; Θα έλεγα εγώ ότι το νόημα της ευτυχίας βρίσκεται στο πεπερασμένο της. Πράγμα που σημαίνει ότι η ψυχή δεν μπορεί να βολευτεί ούτε μέσα στο εφήμερο ούτε μέσα στο αιώνιο! Απλώς παραδέρνει σ' ένα σύνορο θαμπό κι εγώ λόγου χάρη παραμένω νοσταλγός ενός ανύπαρκτου παραδείσου... Κάποτε ενώ ήμουν φοιτητής πέρασα μια περιπέτεια [...] και παρέμενα για πολύ καιρό απελπισμένος! Και φυσικά τα έβλεπα όλα μαύρα κι άραχλα... Οπότε μια φορά διαβάζοντας στο «Βήμα» μια επιφυλλίδα, του Αντρέ Μορουά αν θυμάμαι καλά, σταμάτησα στην τελευταία φράση, που έλεγε ότι «Η ζωή αρχίζει κάθε πρωί»!!! Αυτό ήταν... Σώθηκα! Ε, λοιπόν, η φωτογραφία σου, που σχεδόν κάθε μέρα βάζεις, με το γέλιο σου, σηματοδοτεί ακριβώς αυτό!!!

Μπορεί κάποιοι ν’ ανησυχήσουν και ν’ αναρωτηθούν πώς εγώ μιλώ για την ψυχή και τις απογοητεύσεις ενδεχομένως που αγγίζουν προσωπικές καταστάσεις! 

Νιώθω την ανάγκη να πω ότι οι απογοητεύσεις δεν είναι προσωπικές .

Οι απογοητεύσεις και οι διαψεύσεις και η πολύπλευρη εξάρθρωση της κοινωνίας και του έθνους μας.

Μας αγγίζουν όλους.

Έχω την εντύπωση ότι οι πολίτες των περισσοτέρων χωρών της Ευρώπης, στέκονται με κομμένη την ανάσα, με την ψυχή στο στόμα, και παραζαλισμένοι από τις συνέπειες μιας απροσδόκητης οικονομικής κρίσης, προσμένουν κάτι που θα τους δώσει την ευκαιρία για ψυχική ανάταση.

Υπάρχει πλέον οικονομική εξάρτηση και εκμετάλλευση του ανθρώπινου μόχθου.

Ένα φρικιαστικό αίσθημα ανασφάλειας διατρέχει απ’ άκρου σ’ άκρο τη χώρα και την Ευρώπη.

Κι εγώ που δεν θέλω να δω τον κόσμο γύρω μου να παραμορφώνεται, και να μορφάζει από τον πόνο, αναζητώ εξόδους διαφυγής.

Κι έτσι έφτασα να της γράψω ότι «επενδύω σ’ αυτό που βλέπω»!!

Γιατί αν επιμείνω στην πολιτική ως απλός πολίτης, τότε θα είμαι έρμαιο των πολιτικών. 

Αφού ξέρω πολύ καλά ότι η πολιτική γίνεται στα φανερά, αυτό δηλαδή που θέλουν οι πολίτες και το πιστεύουν, αλλά και στα κρυφά εκεί που παίζονται συμφέροντα και ολοκληρώνονται οι «δουλειές». 

Επενδύω, λοιπόν, στο φωτεινό της πρόσωπο, στο πλατύ γέλιο που μοιάζει σαν βρύση ανοιχτή με το νερό να τρέχει σαν από βουνίσια πηγή, καθαρό και δροσερό.

Μη νομίζετε πάντως ότι όλα είναι ρόδινα, γιατί αν σας θυμίσω τις περιπέτειες της Έμμα Μποβαρί, της ηρωίδας του Φλομπέρ, θα καταλάβετε και τον δικό μου αγώνα.

Εκείνη για ν’ αποφύγει την σκληρή και πεζή πραγματικότητα, πιανόταν από τη χίμαιρα, αναζητώντας την ομορφιά και την ηδονή.

Ακολουθήστε την μια φορά!

[…] Η Έμμα ντυνόταν γρήγορα και κατέβαινε κρυφά τη σκάλα που οδηγούσε στην όχθη του ποταμού. Όταν όμως η σανίδα που χρησίμευε για γέφυρα δεν ήταν στη θέση, τότε ήταν υποχρεωμένη ν’ ακολουθήσει τους τοίχους που βρίσκονταν κατά μήκος του ποταμού. Η όχθη ήταν γλιστερή και, για να μην πέσει, πιανόταν από τα ξερά κλαδιά. Τα πόδια της βυθίζονταν μέσα στη λάσπη, σκόνταφτε και τα λεπτά της παπούτσια μπλέκονταν διαρκώς.. Η μεταξωτή σάρπα, δεμένη στο κεφάλι, κινιόταν στο φύσημα του αέρα. Φοβόταν τα βόδια και έτρεχε. Έφθανε λαχανιασμένη, τα μάγουλα κόκκινα, και από ολόκληρο το σώμα της ευωδίαζε μια δροσερή μυρωδιά χυμών πρασινάδας και καθαρού αέρα. Ο Ροδόλφος την ώρα αυτή κοιμόταν ακόμη. Και η παρουσία της Έμμας του φαινόταν σαν ένα ανοιξιάτικο πρωί που έμπαινε στο δωμάτιό του.

Οι κίτρινες κουρτίνες που ήταν κατά μήκος των παραθύρων άφηναν να περνά γλυκά ένα βαρύ ξανθό φως. Η Έμμα ψηλάφιζε μισοκλείνοντας τα μάτια της, ενώ οι δροσοσταλίδες που κρέμονταν από τις κορδέλες των μαλλιών της, τής έκαναν κάτι που έμοιαζε σα χρυσός φωτοστέφανος γύρω στο πρόσωπό της. Ο Ροδόλφος, γελώντας, την έπαιρνε δίπλα του και την αγκάλιαζε…

Μια Μποβαρί, λοιπόν, είναι το άλλοθί μου.

Αντιπαρέρχομαι εκείνον που καιροφυλακτεί για να μου αντιτείνει ότι ο Φλομπέρ φοβόταν ή αδυνατούσε να κατανοήσει την Κομμούνα!

Μπορεί να είναι έτσι και ο Σαρτρ να λυπόταν για λογαριασμό του, μετά από περίπου 80 χρόνια!

Φυσικά και η Κομμούνα θα μας ενδιέφερε, αλλά και τα ήθη και η ζωή μιας εποχής έτσι όπως καταγράφηκαν με τη λογοτεχνική μαεστρία του Φλομπέρ.

[…]

Τώρα, ζούμε σε μέρες τρομερές, με λάθη, πάθη, δυστυχία, αναδιανομή των ευθυνών, ανεργία, ακρίβεια, ανασφάλεια, κατάθλιψη…

Κανείς δεν είναι σε θέση να κάνει μια κοσμοϊστορική πρόβλεψη.

Οι σκοποί στον τομέα της οικονομίας, που όλοι πια έχουμε εντάξει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο και στην ημερήσια διάταξη των θεμάτων που πρέπει να μας απασχολούν, είτε δεν επιτυγχάνονται είτε βγαίνουν λαθεμένοι και πάντα αξιολογούνται με βάση τα συμπεράσματα της Τρόικας ή τις αντιδράσεις των λεγόμενων «αγορών».

[…]

Κι έτσι χαμένοι πια, και χτυπημένοι ανελέητα ποιος ξέρει από τι ανέμους, παίζουμε χρησιμοποιώντας λέξεις, κάνοντας παύσεις, οι οποίες ενδεχομένως να είναι πιο εύγλωττες από τα στρεβλά λόγια, φωλιάζουμε στο μικροαστικό σπίτι μας, και στη μικροαστική μας ανικανότητα να κατανοήσουμε ζητήματα που σε άλλες εποχές θα ήσαν ευκολονόητα και μπροστά στο πληκτρολόγιο και την οθόνη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή, προσπαθούμε να αναλύσουμε τα ψηφιακά χαρακτηριστικά μιας φωτογραφίας.

Μιλώ για τη φωτογραφία εκείνης της γυναίκας, που δεν ξεχωρίζω τη μορφή της και δεν βλέπω τα μάτια της πίσω από τα μαύρα γυαλιά, αλλά που έχω την αίσθηση ότι κουβαλούν μαζί τους κάτι σκοτεινό και πλατύ, σαν τη μυρωδιά από σαπισμένα φύκια των βυθών, κάτι σαν το αγκομαχητό μιας θάλασσας φουρτουνιασμένης που την δέρνουν οι καταιγίδες.

Είναι, απλώς, ο "πειρασμός" ερήμην της!!!!

• Από τα ημερολόγια του Δον Κιχώτη… [2]

Δεν υπάρχει περίπτωση να την κάνω θεά ή να την γελοιοποιήσω. 
Είπα ότι με νοιάζει η «πραγματικότητα» κι αυτό που στ’ αλήθεια αποπνέει.
Ωστόσο, δεν μπορώ να μη σας πω ότι σκέφτηκα να είμαι εγώ ο ένας ήρωας, αλλά μου είναι δύσκολο να υποτάξω τον μονότονο εαυτό μου στις απαιτήσεις του ρόλου.
Και τούτο γιατί οπωσδήποτε ένας ρόλος και η ερμηνεία του χρειάζονται αυταπάρνηση, αφοσίωση αλλά και οίστρος για να αποδοθεί.
Μπορώ;
Δεν είμαι σε θέση να το φανταστώ.

Όμως μπορώ να περιγράψω, σιγά-σιγά, εκείνην, της οποίας η θωριά έχει αρχίσει πια να με κολάζει, χωρίς να το θέλει γιατί είναι πιστή στον αστικό κομφορμισμό της και μέσα εκεί νιώθει ασφάλεια.
Διακρίνω παρ’ όλα αυτά μιαν ακτινοβολία που δεν είναι πλαστική αλλά εσωτερική και αμφιβάλλω αν η ίδια το νιώθει αυτό ή είναι απλώς ο «πειρασμός» ερήμην της!

Κι εδώ είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο της σχέσης των δυο ηρώων: η απόσταση ή η δυσχέρεια του συγχρωτισμού.
Μπορεί ακόμη να είναι και κάποια άλλα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την κοινωνία, τις περιστάσεις, την ψυχολογική κατάσταση και των δυο.
Πρέπει να ξέρετε ότι το ερωτικό συναίσθημα έχει μια μυστικοπάθεια, αλλά η ερωτική λειτουργία είναι μια φυσιολογική εκδήλωση σαν όλες τις άλλες σωματικές ανάγκες.

Κι ενώ επιζητώ μερικές φορές να κινούμαι στη σφαίρα του μεταφυσικού γιατί σκέφτομαι ότι σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις ερωτικής αναζήτησης, δεν λείπουν οι νευρώσεις, οι απωθήσεις ακόμη και κάποιες εξιδανικευτικές μαρμαρυγές.
Από την άλλη, όμως, ξέρω καλά ότι η γυναίκα συνήθως αποζητά να την θαυμάζουν, να της καίνε λιβανωτούς, να την προσέχουν όσο τίποτε άλλο στο περιβάλλον, να προβάλλει το δικαίωμα στην λατρευτική εξιδανίκευση.

Αυτά άραγε μπορεί να ισχύουν για την περίπτωση της γυναίκας που ακόμα παρατηρώ στη φωτογραφία;
Μου έγραψε: «Έχω βαθιά θλίψη για αυτά που συμβαίνουν. Όχι δεν είμαι καθόλου χαρούμενη...».
Αμέσως ένιωσα η κουβέντα της αυτή να παραπέμπει στον Κίρκεγκορ: «Όσο περισσότερη η αγωνία, τόσο μεγαλύτερος κι ο αισθησιασμός…»

Μα για θλίψη, σου γράφει, θα μου πει ο φιλισταίος του καιρού μας.
Ναι, αλλά η θλίψη είναι σχεδόν συνώνυμη της αγωνίας για τα συμβαίνοντα τούτη την εποχή στην πατρίδα μας.
Και πάλι θα επικαλεστώ τον Κίρκεγκορ: «Το ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν αισθάνονται καμιάν αγωνία, δεν είναι ακατανόητο. Μήτε ο Αδάμ θα την αισθανόταν αν ήταν μονάχα ζώο»!

Πρέπει να παρατηρήσω ότι σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, έχουν ενταθεί τα δράματα και ξέρετε γιατί;;;
Γιατί απλούστατα έχει ενταθεί και η επίγνωση.

[…]

Αλλά η γυναίκα της φωτογραφίας υπάρχει ακόμα κι όταν δεν μου μιλάει!
Ακόμα κι όταν σωπαίνει, νιώθω ότι δεν είναι αδειανή, αλλά μέσα της συγκρούονται εξωτερικοί και εσωτερικοί καταναγκασμοί.

Να πω το κοινότοπο, ότι δηλαδή η ζωή της είναι γεμάτη με τον αγώνα της λύσης προβλημάτων που τα συνάντησε επειδή ήρθε στη ζωή…

Κάπου βλέπω ότι εγκαρτερεί γιατί απλούστατα αυτό τη βοηθάει να λιποτακτήσει από ό,τι τη συνδέει με την κοινότητα, γιατί αυτό την βολεύει.
Αναρωτιέμαι αν μέσα της ρέει αίμα ζεστό ή κρύο!

Κι έτσι, καθώς βρίσκομαι στα πρόθυρα της ερωτικής σπατάλης, μέσα μου ακούω τη φωνή της μουσκεμένη από μια βαριά ηδυπάθεια.
Κι έρχεται το φως της μέρας να διαλύσει εικόνες και φθόγγους που συνωθούνταν σε μια απλή φωτογραφία, και που τώρα καλπάζουν καβάλα στο αεράκι, φέρνοντας βόλτες πάνω στον μουντό ουρανό…

[...]

Πάντως εγώ δεν ζητώ πολλά από σας…
Απλώς ν’ αφουγκραστείτε τους παλμούς μιας καρδιάς που αλαφιάζεται.
Τίποτε περισσότερο…

«Κάθε στιγμή είναι γεμάτη. Αυτή η πληρότητα δεν οφείλεται στο διάλογο, αλλά στη σιωπή, την αίσθηση της ζωής…»

• Από τα ημερολόγια του Δον Κιχώτη… [1]

Βλέποντας τη φωτογραφία μιας γυναίκας, μου ήρθε στο νου ότι θα μπορούσα να γράψω γι’ αυτήν ένα βιβλίο!

Ένα μυθιστόρημα, ένα μεγάλο ποίημα, ένα θεατρικό έργο…

Δεν είχα ξεκαθαρίσει μέσα μου τι θα είναι αυτό το έργο.

Ωστόσο είχα ένα ισχυρό ερέθισμα κι αυτό ήταν μια φωτογραφία, όπου το γέλιο της χανόταν πίσω από τα μαύρα γυαλιά κι αυτό δημιουργούσε μια μαγεία, ένα μυστήριο για το πρόσωπο που συγκέντρωνε ποιος ξέρει τι θησαυρούς!!!

Αυτή τη γυναίκα δεν την είχα δει ποτέ από κοντά και δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα μ’ άρεσε για να συνεχίσω να αφήνω ελεύθερη τη φαντασία μου, κυνηγώντας κάτι άπιαστο…

Μέχρι στιγμής δεν ξέρω αν σ’ αυτό το βιβλίο που ήθελα να γράψω θα συνέβαινε κάτι ή δεν θα συνέβαινε, και απλώς εγώ θα χάζευα την ανακάλυψή μου και θα προσπαθούσα να ανοίξω τα φύλλα της καρδιάς της και των αναμνήσεών της.

Θυμήθηκα, από τα διαβάσματά μου, ότι ο Φλομπέρ ονειρευόταν κάποτε να γράψει ένα μυθιστόρημα, όπου ακριβώς δεν θα συνέβαινε τίποτε απολύτως, αλλά αυτό το μυθιστόρημα δεν το έγραψε ποτέ.

Και μου φαίνεται περίεργο πως εγώ, που νιώθω ελεύθερος πλέον όταν αφήνω το μυαλό να φεύγει χωρίς τα δεσμά της καθημερινότητας και των κοινωνικών συμβάσεων, μερικές φορές δυσκολεύομαι να γράψω απλά για πράγματα απλά!

Ο Τσέχοφ έλεγε: «Ακούστε, λοιπόν, αυτό συμβαίνει πραγματικά έτσι…»!

Αυτό θέλω κι εγώ, να μιλάω δηλαδή για όσα συμβαίνουν στην πραγματικότητα…

Θέλω να πετύχω αυτό που ο Τσέχοφ έχει πετύχει στα θεατρικά έργα του και πολύ εύστοχα ο Ζαν-Λουί Μπαρό το έχει παρατηρήσει: «Κάθε στιγμή είναι γεμάτη. Αυτή η πληρότητα δεν οφείλεται στο διάλογο, αλλά στη σιωπή, την αίσθηση της ζωής…»

[…]

Θα μου πείτε και τι μας νοιάζει εμάς που εσύ έχεις τέτοιες αγωνίες!

Μα εγώ γράφω γιατί καταρχήν διασκεδάζω με το γράψιμο και νιώθω ότι αυτό δεν θα σταματήσει μέχρι που να μην μπορώ να σκεφτώ…

Γράφω γιατί σκέφτομαι και γιατί αυτό με ξεκουράζει και βέβαια γράφω για ό,τι ξέρω κι έχω αποθηκεύσει τα προηγούμενα μαχητικά χρόνια της νιότης μου.

Νιώθω την ανάγκη να σημειώσω ότι δεν υπάρχει περίπτωση να κάνω εκείνο που έκανε κάποτε ο Ζολά, όταν έγραφε τη «Νανά», που μ’ ένα σημειωματάριο στο χέρι έπαιρνε σβάρνα τα πορνεία της εποχής και τα διάφορα περίεργα στέκια για να ακούσει και να καταγράψει τα πρόστυχα αστεία των πελατών και τις λεπτομέρειες των ηθών που σ’ αυτόν ήσαν άγνωστα.

Είπα στην αρχή ότι μου ήταν αρκετή μια φωτογραφία, και της το έγραψα:

-       Σ' εκτιμώ και σε συμπαθώ! Μ' αρέσει ο ανεξάρτητος και υπερήφανος χαρακτήρας σου. Και φυσικά έτσι όπως σε βλέπω σε μια χαρακτηριστική φωτογραφική πόζα σου, νομίζω ότι θα γράψω βιβλίο... Εννοώ αυτήν με τα γυαλιά… Οφείλω να ομολογήσω ότι «έχεις δώσει ρέστα» τον τελευταίο καιρό με τις φωτογραφίες και τα σχόλια στη σελίδα σου. Απλώς σε θαυμάζω. Έτσι να είσαι πάντα... χαρούμενη, δημιουργική, ευρηματική..

Και η απάντηση ήρθε αυτομάτως:

-        Το να είσαι δημιουργικός σε μια πατρίδα που παρακμάζει και που το μαύρο χρήμα γιορτάζει σήμερα 25η Μαρτίου... δεν είναι και κάτι που σε αφήνει αμετακίνητο. Έχω βαθιά θλίψη για αυτά που συμβαίνουν. Όχι δεν είμαι καθόλου χαρούμενη... Μα πώς με θαυμάζεις;

Το ζήτημα είναι ότι στέκομαι μπροστά σ’ έναν πίνακα και τα μάτια μου έχουν καρφωθεί στο πρόσωπο με τα γυαλιά και δεν ξεκολλάω από κει, παρότι τριγύρω υπάρχει μια πανσπερμία προσώπων και ενός κόσμου πολύχρωμου που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να απασχολεί την όρασή μου.

Όμως νιώθω αυτό το πρόσωπο να υποβάλλει το δέος, την αγωνία, την απορία, αλλά ταυτόχρονα νιώθω να θερμαίνει και να πλουτίζει την εσωτερική μου εμπειρία.

Όσο βλέπω το πρόσωπό της, τόσο διακρίνω έναν οίστρο κι έναν δικό του τρόπο να ξελογιάζει, να θέλγει, να κάνει να μιλάνε μέσα σου το χώμα, ο ουρανός, τα σύννεφα, οι ώρες, η κάψα του ήλιου, τα λουλούδια του κήπου και οι δροσερές νύχτες της άνοιξης.