Saturday, January 4, 2014

Γίγαντες της λογοτεχνίας και... ανεμοδείχτες!!!

Ετσι όπως διαβάζω εδώ κι εκεί πασίγνωστα ονόματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ζηλεύω... Ναι, ζηλεύω ως Έλληνας.  Κι εγώ όταν θα μιλήσω για μεγάλους λογοτέχνες θα παραθέσω ονόματα  γνωστών γιγάντων, όπως Ντοστογιέφσκι Τζόις, Φόκνερ, Κάφκα, Φλομπέρ, Σταντάλ, Τολστόι, Προυστ, Μπαλζάκ... Είναι πράγματι μεγαθήρια.
Εμείς, οι Έλληνες μπορούμε να υπερηφανευόμαστε για έναν Παπαδιαμάντη, για έναν Καβάφη, για έναν Καζαντζάκη... Μπορεί κανείς να αν αφέρει και μερικά ακόμη ονόματα. Αλλά να σκεφτεί κανείς ότι και τον Παπαδιαμάντη κάποια στιγμή τον μείωσαν. Δεν θέλω να επεκταθώ στη στάση του Κ.Θ. Δημαρά, που υποστήριζε πως ο Παπαδιαμάντης "διαβάζεται εύκολα από ανθρώπους που δεν έχουν συνηθίσει στην καλή ποιότητα" και πως "η γενιά που τιμούσε τον Σουρή για μεγάλο ποιητή, επόμενο ήταν να τιμήσει για μεγάλο πεζογράφο τον Παπαδιαμάντη…"!!! Το γεγονός ότι ο Παπαδιαμάντης επιβιώνει είναι μια απόδειξη της αξίας του. 
Είναι ηθογραφία ο Παπαδιαμάντης; ρωτούσε ο Αγγελος Τερζάκης, Αν ναι, τότε  η ηθογραφία δικαιώθηκε, γιατί αποπνευματώθηκε στο ξεκίνημά της κιόλας. Η συνέχεια, αυτή στάθηκε η καταστροφή. Πήρε τον αχνό και τον ξανάκανε βούρκο, πήρε τ' όραμα και το φωτογράφισε με μηχανή πανηγυριώτικη, το έβγαλε στην αγορά λιανικώς, γυαλιστερές καρτ-ποστάλ. Το μάθημα χάθηκε, πλαστογραφήθηκε, γιατί στα θρανία είχανε καθήσει μαϊμούδες. Ούτε ο Καρκαβίτσας είναι ηθογραφία ούτε ο Χατζόπουλος. Είναι ελληνική γη σε ορισμένη της ιστορική ώρα...
Ανάφερα στην αρχή τα μεγάλα ονόματα των ξένων γιατί θέλω να πω ότι στην πορεία των χρόνων αυτοί οι μεγάλοι ήσαν που μας έκαναν κόσκινο το κεφάλι και μας ξεμυάλισαν και οι σύγχρονοι συγγραφείς μας έγιναν... ανεμοδείχτες. Ποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι έπρεπε να σταθμεύσουμε στον Παπαδιαμάντη; Κάθε άλλο, διότι η ζωή συνεχίζεται, αλλάζει μορφές, ρυθμούς... Όμως πάντα στους μεγάλους ανατρέχουμε, αφού εκείνοι είχαν ένα προσωπικό όραμα της ζωής... Ψάχνω στο σήμερα, αλλά...
[Κουράστηκα... πάω για ύπνο]

No comments: