Αυτή η οικονομική κρίση [που έφερε τα μνημόνια] δεν δημιούργησε μόνον δικές της πληγές, αλλά έφερε στο φως κι άλλες που υπέβοσκαν. Οι πολίτες -όχι όλοι- από πολύ καιρό είχαν το αίσθημα πως κάτι δεν πάει καλά. Κάτι βαθιά στις ρίζες του πολιτισμού τους της στατικής κοσμοθεωρίας τους, της βιοθεωρίας τους, δούλευε ασταμάτητα, σκοτεινά, τις ροκάνιζε. Μια ανησυχία, μια αμφιβολία, ένα αίσθημα αστάθειας, μέσα σ' ένα σύμπαν που θα το ήθελε στερεό κι αυταπόδειχτο. όσο κι αν κάποιοι νομίζουν ότι τα πράγματα είναι απλά, κάνουν λάθος, και τούτο γιατί δεν φτάνει το αδιάκοπα εκτεθειμένο της ατομικής του καθενός μας ζωής και πολύ περισσότερο δεν φτάνουν οι αλληλοσυγκρουόμενες ιδεολογίες, προφητείες, συνταγές, παραινέσεις.
Πάντα θα αιωρείται αναπάντητο ένα ερώτημα σιωπηλό, η αγωνία αν είναι σωστός ο δρόμος που έχουμε πάρει ή μήπως πρόκειται για λαθεμένη κατεύθυνση, για κάτι το ανεπανόρθωτο που συνεχώς χειροτερεύει, αφού οι αντιφάσεις γύρω του πληθαίνουν, τα αδιέξοδα πολλαπλασιάζονται. Η οικονομική κρίση λειτούργησε σαν καταλύτης, αφού προσδιόρισε ή επιτάχυνε εξελίξεις που θα μπορούσαν ίσως ν' ακολουθήσουν μια ομαλότερη πορεία, να μην πάρουν το χαρακτήρα αποκαλύψεων, να μην ξαφνιάσουν και να μην κλονίσουν το ηθικό του κόσμου. Είδαμε ότι ξεκουρελιάστηκαν λάβαρα που είχαν συντάξει γύρω τους χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές.
Η οικονομική κρίση επιτάχυνε κάτι βαθύτερο, μονιμότερο, συγκεκαλυμμένο πριν, από τη φαινομενική αταραξία των θεσμών και την αδράνεια της αυταπάτης. Οι προσόψεις έπεσαν. Αλλά πέσαμε εύκολα στις καπηλείες. Πείτε μου όμως ποια από τις ανθρώπινες εκδηλώσεις δεν γνώρισε την καπηλεία; Βέβαια εδώ διαπιστώνεται ότι η καπηλεία οπλίζεται με μια δύναμη παραπάνω από τη δημαγωγική που έχουν οι άλλες καπηλείες. Ό,τι ήταν τραγικό στην αφετηρία του, γίνεται βρομερό.
Μας έχει υπονομεύσει η αυτάρεσκη ψευδαίσθηση του αλάθητου και του ηθικώς απυρόβλητου. Κι επικρατεί σύγχυση κριτηρίων που τροφοδοτεί τη μισαλλόδοξη διάθεση πολλών. Βλέπουμε ότι κάποιοι με τα πείσματά τους, τις εμπάθειες, τον φανατισμό και τις ρίζες της αυταπάτης περί του ρόλου τους ως πολιτικών καθοδηγητών και σωτήρων, είναι βαθιές. Μπορεί η δημόσια γνώμη να σφάλλει, αλλά εγώ εμπιστεύομαι το υγιές αίσθημα της κοινής γνώμης που κάποια στιγμή θα βάλει φραγμούς και δεν θα παρασύρεται από τους δημαγωγούς. Οι οδηγοί, οι ηγέτες, που δεν ορίζονται άνωθεν, θ' αναφανούν μέσα στη ζωή και η αξία τους θα κριθεί από την εκάστοτε πειστικότητα της συμβουλής τους και των λύσεων που θα προτείνουν και όχι από τις ιερεμιάδες και τις καταστροφολογικές διαπιστώσεις τους.
No comments:
Post a Comment