Από τον Λάμπρο Πορφύρα στον Σάμουελ Μπέκετ, από τον Νίκο Γκάτσο στον Αντον Τσέχοφ και από τον Κάφκα στον... ή το λάθος της αδράνειας!!!

Ενα στίχο του αγαπημένου μας -και χαμηλόφωνου- ποιητή Λάμπρου Πορφύρα εναπόθεσε ο φίλος μου Κώστας Πολίτης σαν σχόλιο στη φωτογραφία που ανάρτησα στο facebook, όπου ο άνθρωπος ανασηκώνει το γαλάζιο πέπλο και βλέπει να ξανοίγεται μπροστά του η καταπράσινη φύση. Κι αυτό, φυσικά, είναι μια ματιά σ' έναν αισιόδοξο ορίζοντα. Αναζήτησα το σχετικό στίχο και τώρα τον παραθέτω μαζί με ένα απόσπασμα από το υπόλοιπο ποίημα του Πορφύρα:

Aπόψε, ἡ γῆ σου εἶν᾿ ὄμορφη -Θέ μου- ὅλη πέρα ὡς πέρα:
τὸ λόφο ρείκια κόκκινα τὸν ἔχουνε στολίσει,
σὰ νά ῾ναι μιὰ παραμονὴ γλυκιᾶς γιορτῆς, κι ἡ μέρα
σὰν ἀγαθὸ χαμόγελο κι ἐκείνη ἀργεῖ νὰ σβήσει.

Δεξιά, ζερβὰ στὴ μοναξιὰ τοῦ δρόμου οἱ λεῦκες μένουν
ἀκίνητες στὸ λίγο φῶς, δὲ σειέται ἕνα κλαδί τους,
δὲν τρέμει οὔτ᾿ ἕνα φύλλο τους· ὅπου κι ἂν δεῖς σωπαίνουν
καὶ σὰ μιὰ δέηση βουβή, θαρρεῖς, εἶν᾿ ἡ σιωπή τους.

Συγχρόνως ο νους μου γύρισε σ' έναν άλλο σπουδαίο θεατρικό συγγραφέα, που αγάπησα [κι έχω γράψει ένα βιβλίο γι' αυτόν που σύντομα θα κυκλοφορήσει] και αναφέρομαι στον Ιρλανδο-γάλλο Σάμουελ Μπέκετ, που έγραψε το περίφημο ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΓΚΟΝΤΟ. Όπως θα γνωρίζουν οι περισσότεροι φίλοι, πρόκειται για ένα έργο που έχει σημαδέψει τη θεατρική ιστορία του περασμένου αιώνα και συνεχίζει την πορεία του στο παγκόσμιο θέατρο. Φαίνεται πως το θέατρο του παραλόγου, του οποίου υπήρξε βασική κολόνα, εξακολουθεί να έχει ισχύ και αφού τα έργα του παίζονται ακόμη, πάει να πει ότι το κοινό κάτι βρίσκει. Το έργο αυτό γράφτηκε το 1952 και το 1953 ανέβηκε στο θέατρο. Δηλαδή είναι ένα έργο εξήντα χρονών και πλέον και δείχνει ότι ακόμη έχει αντοχές, όσο δεν αλλάζει αυτός ο κόσμος. Κι αν θυμηθούμε τον στίχο ενός άλλου ποιητή μας, του Νίκου Γκάτσου, στο τραγούδι "Κεμάλ", θα βυθιστούμε στη σιωπή: "Αυτός ο κόσμος δεν θ' αλλάξει ποτέ..."!!!

Αυτό που υπογραμμίζεται στο έργο του Μπέκετ είναι η αναμονή και δυστυχώς εκεί εμφιλοχωρεί και η απελπισία. Ο άνθρωπος περιμένει κάποιον που όμως δεν έρχεται - και δεν πρόκειται να έρθει ποτέ. Τελικά, αυτό το μυστήριο της απουσίας, μας ταλαιπωρεί πολλούς ή τους περισσότερους. Πόσο θα περιμένουμε τον Γκοντό, που δεν ξέρουμε αν θα έρθει;;; Μήπως πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι... δεν θα έρθει;;; Και το λέω αυτό διότι ο άνθρωπος είναι το ζώο που δεν του φτάνει μόνο να ζει, αλλά όπως απλά το λέει και ο Αντον Τσέχοφ, θέλει και να ξέρει γιατί ζει. Έτσι και στην περίπτωση του δικού μου συλλογισμού, θέλει να ξέρει και γιατί θα πρέπει να περιμένει - τον οποιονδήποτε Γκοντό!!!

Και τι παρατηρούμε ότι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της αναμονής;;; Πλήρης αδράνεια... Μια αδράνεια που παραλύει. Βέβαια κάτι παρόμοιο, αλλά κάπως διαφορετικό είναι κι αυτό που συμβαίνει στον ΠΥΡΓΟ του Κάφκα όπου ο Κ., ο ήρωας, περιμένει μια δικαίωση, δηλαδή να του δώσουν τη θέση που του έχουν υποσχεθεί...

Θέλω να πω, τελικά, ότι μια ζωή θα περιμένουμε ή θα εξουδετερώσουμε την αδράνεια που μας χαρακτηρίζει;;;