Κάποτε ο Νίκος Μπελογιάννης!

Ο Νίκος Μπελογιάννης πάντα γελαστός με το γαρίφαλο στο χέρι. Δίπλα του, η σύντροφος της ζωής του Έλλη Παππά, συγκατηγορούμενη, η οποία λόγω της τότε πρόσφατης μητρότητας δεν είχε την τύχη του Μπελογιάννη.

Ήταν χαράματα της 30ής Μαρτίου 1952 όταν μετέφεραν στο εκτελεστικό απόσπασμα στο χώρο του Γουδή, κάτω από συνθήκες σχεδόν συνωμοτικές οι Νίκος Μπελογιάννης, Δημήτρης Μπάτσης, Ηλίας Αργυριάδης και Νίκος Καλούμενος. Όλα έγιναν σιωπηλά. Άναψαν οι προβολείς και την πρωινή σιγή έσπασαν οι ριπές του εκτελεστικού αποσπάσματος. Η δολοφονία είχε γίνει με όλους τους "τύπους". Ο Μπελογιάννης ήταν τότε 37 χρόνων! Η δίκη στο Στρατοδικείο είχε κρατήσει περίπου δεκαπέντε μέρες κι ο άνθρωπος με το κόκκινο γαρίφαλο έμελλε να γίνει παράδειγμα ψυχραιμίας, αξιοπρέπειας και βέβαια το χαμόγελό του ήταν αρκετό για να κάνει τους εντεταλμένους "δικαστές" να απαγγείλουν την ποινή του θανάτου. Τότε, δεκάδες προσωπικότητες της παγκόσμιας πολιτικής και των τεχνών και των γραμμάτων ξεσηκώθηκαν για να αποτραπεί το έγκλημα. Όμως όλα ήσαν προδιαγεγραμμένα. Οι παραιτήσεις κάποιων έντιμων πολιτικών -κατόπιν εορτής- δεν κατάφεραν να σβήσουν το σάλο που ξεσηκώθηκε όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Ο Μπελογιάννης ήταν συνειδητός κομμουνιστής και αγωνίστηκε για πανανθρώπινα ιδανικά - ανήκει πλέον στο λαό και αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ματωμένη ιστορία του τόπου. Ήταν γνήσιο τέκνο της αδούλωτης ελληνικής δημοκρατικής ψυχής.

Το περίφημο σχέδιο του μεγάλου ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο

Σήμερα το στρατόπεδο σωπαίνει.

Σήμερα ο ήλιος τρέμει αγκιστρωμένος στη σιωπή
όπως τρέμει το σακάκι του σκοτωμένου στο συρματόπλεγμα.

Σήμερα ο κόσμος είναι λυπημένος...

Ξεκρέμασαν μια μεγάλη καμπάνα και την ακούμπησαν στη γη. Μες στο χαλκό της καρδιοχτυπά η ειρήνη.

Σιωπή. Ακούστε τούτη την καμπάνα. Σιωπή. Οι λαοί περνούν σηκώνοντας στους ώμους τους

το μέγα φέρετρο του Μπελογιάννη

ΟΧΙ δε σου ταιριάζει εσένα Μπελογιάννη τούτο το σιωπηλό πένθος

τούτες οι μαύρες κορδέλες άκρη – άκρη στο φουστάνι της άνοιξης

[...]

τούτο το πράσινο σαπούνι που λιώνει ξεχασμένο στη σκάφη θολώνοντας το νερό.

Για σένανε είναι οι μεγάλες σάλπιγγες, τα μεγάλα τύμπανα

οι μεγάλες καμπάνες και οι μεγάλες παρελάσεις

ο μεγάλος όρκος των λαών πάνω στο φέρετρό σου

η μεγάλη μέρα της τριάντα του Μάρτη που μπαίνει στο καινούργιο εορτολόγιο των ηρώων και των μαρτύρων της ειρήνης.

[…]

Έφυγες τώρα Νίκο ανάβοντας μ’ ένα γαρίφαλο από φλόγα το κουράγιο του κόσμου,

ανάβοντας την ελπίδα στην καρδιά των λαών, ανάβοντας τους αστερισμούς της ειρήνης στο στερέωμα του κόσμου, πάνω απ’ τις πεδιάδες τις σπαρμένες κόκαλα.

Έπεσες, Νίκο, με τα’ αυτί σου κολλημένο στην καρδιά του κόσμου,

ν’ ακούς τα βήματα της λευτεριάς να βαδίζουν στο μέλλον, ν’ ακούς το μέλλον να ξεδιπλώνει εκατομμύρια κόκκινες σημαίες

πάνω απ’ το γέλιο των παιδιών και των κήπων

[…]

O Mπελογιάννης μάς έμαθε άλλη μια φορά πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε.

M’ ένα γαρίφαλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία.

M’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώσει.

- Γιάννης Pίτσος, «O Άνθρωπος με το γαρίφαλο», Aϊ Στράτης 31/3/1952