Ο Μανόλης Ανδρόνικος!

Στις 30 Μαρτίου 1992 πέθανε ο αρχαιολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μανόλης Ανδρόνικος (γεννήθηκε 23 Οκτωβρίου 1919 στην Προύσα). Θα τον θυμηθεί κανείς τώρα που «καίει» περισσότερο από κάθε άλλη φορά το «Σκοπιανό»;

Ήταν μεσημέρι, στις 8 Νοεμβρίου του 1977, όταν ο Μανόλης Ανδρόνικος και οι συνεργάτες του άνοιξαν την πόρτα του ασύλητου τάφου στη Βεργίνα, που είχε σφραγιστεί πριν από 2.300 χρόνια. Εκείνη τη στιγμή δεν γνώριζαν ακόμη σε ποιον ανήκε ο τάφος. Τα ευρήματα, η χρυσή λάρνακα με το αστέρι - σύμβολο των Μακεδόνων βασιλέων, με τα οστά που περιείχε, οι λαμπρές τοιχογραφίες, τα όπλα ήταν αυτά που οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για τον τάφο του Φιλίππου του Β', του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου… (Σάκης Αποστολάκης, Ελευθεροτυπία, 16/6/2006).

Το καλοκαίρι του 1977 ο Μανόλης Ανδρόνικος και οι συνεργάτες του, έπειτα από χρόνια δουλειάς στην ευρύτερη περιοχή της Βεργίνας, πλησιάζουν στην τούμπα, η οποία ενδέχεται να κρύβει κάτι. Αλλά τι; Τα ημερολόγια της ανασκαφής, που ανασύρει η καθηγήτρια Στέλλα Δρούγου από τα ράφια της βιβλιοθήκης της, στο γραφείο του τρίτου ορόφου της Φιλοσοφικής σχολής, περιγράφουν με λακωνικό τρόπο μια περιπέτεια που άρχισε από τον Ανδρόνικο με οδηγό την αξιοποίηση της βιβλιογραφίας, των προσωπικών του ερευνών, αλλά και του ενστίκτου που τον ωθούσε προς εκείνο το σημείο. Η κ. Δρούγου διαβάζει από τις σελίδες του μικρού σχήματος ντοσιέ όπου καταχωρούσε σημειώσεις, σχέδια και φωτογραφίες: «3 Οκτωβρίου: κάνουμε τομή στα νότια. 10 Οκτωβρίου: Νότια τομή. Εντοπίζουμε υπολείμματα εναγισμών [νεκρικές προσφορές μετά το τέλος της ταφής]. 11 Οκτωβρίου: στην Ανατολική πλευρά της τομής και παράλληλα προς αυτήν ανακαλύφθηκε τοίχος με κατεύθυνση Ν προς Β, από την περιφέρεια προς το κέντρο του τύμβου. Ο τοίχος αποτελείται από λιθοδομή και πώρινους γωνιόλιθους - το ανατολικό μέτωπο επιχρισμένο. Όψη;». Αυτό το ερωτηματικό υποδηλώνει και την αγωνία που σίγουρα θα ένιωθε εκείνες τις ημέρες ως υπεύθυνη της συγκεκριμένης φάσης της ανασκαφής. «14 Οκτωβρίου: αποκαλύφθηκαν πέντε μεγάλοι πώρινοι γωνιόλιθοι που καλύπτουν κλειστό κιβωτιόσχημο τάφο». «Δηλαδή», όπως σχολιάζει η Στέλλα Δρούγου σήμερα, «αποκαλύφθηκε η όψη του τάφου του Φιλίππου και της ‘Περσεφόνης’, που ήταν δίπλα, αλλά δεν το ξέραμε ακόμη». Στις 18 Οκτωβρίου στο ημερολόγιο καταγράφεται η βεβαιότητα πως πρόκειται για μεγάλο μακεδονικό τάφο. Καταγράφονται οι διαστάσεις του, επί ημέρες συνεχίζονται οι εργασίες καθαρισμού και απομάκρυνσης των χωμάτων, έως ότου αποκαλυφθεί η πρόσοψή του. [συνέχεια ΕΔΩ]