Όλες οι τάξεις έγιναν πλέον... μία!!!

ΕΓΡΑΦΑ πριν λίγες μέρες ένα σχόλιο για την αποδιοργάνωση της ελληνικής κοινωνίας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που ενέσκηψε ως ανίατη ασθένεια που σαρώνει τη μεσαία τάξη της χώρας, αλλά και των άλλων δυτικών κοινωνιών. Ο οικονομικός εκφυλισμός της μεσαίας τάξης είναι μια πραγματικότητα, αφού αυτή καλείται να πληρώσει τα σπασμένα μιας διεφθαρμένης κάστας πολιτικών.  Είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένη η άλλοτε μεσαία τάξη να επωμιστεί όλα τα βάρη για το διαλυμένο σύστημα υγείας, για την βαθιά άρρωστη εκπαίδευση, για τη συντήρηση των συνταξιούχων και των απόμαχων της ζωής. Είναι εκείνοι στους οποίους όλα αυτά τα χρόνια απευθύνονταν οι πολιτικοί όλων των παρατάξεων και που φυσικά έδιναν τη νίκη στα δυο κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα από τη μεταπολίτευση και δώθε.

• ................................ 

Διάβασα, λοιπόν, στα «Νέα», ότι η υπό εξαφάνιση μεσαία τάξη της Ελλάδας είναι ένα από τα πέντε δημοφιλέστερα τηλεοπτικά ρεπορτάζ στο διαδικτυακό τόπο του CNN με εκατομμύρια επισκέψεις από τις 25 Σεπτεμβρίου 2012, που αναρτήθηκε για πρώτη φορά. Νεόπτωχοι και άνεργοι στη θέση εργαζομένων και αστών συνθέτουν τον «κορμό» του ρεπορτάζ που ακολουθεί πρώην εργαζόμενους και ευκατάστατους έλληνες στο σημερινό τους αδιέξοδο της ανεργίας και της ανέχειας. Ο ανταποκριτής του CNN στην Αθήνα ακολουθεί, αρχικά, μία πρώην νοσοκόμα, που έχασε πριν από ένα χρόνο τον άνδρα της και τώρα ανεβαίνει τον Γολγοθά της ελληνικής κρίσης με 200 ευρώ επίδομα το μήνα. Άδειο ψυγείο και ντουλάπια κουζίνας μαζί με την καθημερινή αγωνία για το τραπέζι και τα άδεια πιάτα των παιδιών συνθέτουν το σκηνικό της επταμελούς οικογένειας που δυσκολεύεται να επιβιώσει. Όμως το σκηνικό είναι παρόμοιο και στους γείτονες καθώς οι περισσότεροι είναι άνεργοι και χωρίς κοινωνική ασφάλιση. Προσωρινή λύση και καταφύγιο για τους νεόπτωχους της Αθήνας η αλληλεγγύη και η φιλανθρωπία. Οργανώσεις, εκκλησία και μεμονωμένοι πολίτες βοηθούν καθημερινά προσφέροντας σχολικά είδη και ρούχα σε παιδιά, τρόφιμα σε χιλιάδες άπορες οικογένειες και άστεγους καθώς όπως επισημαίνεται στο ρεπορτάζ η μεσαία τάξη στην Ελλάδα εξαφανίζεται.

• ................................  

Η μεσαία τάξη που τώρα δυστυχώς έχει εξαφανιστεί, έχει ισοπεδωθεί από την εφαρμογή των μέτρων της δημοσιονομικής προσαρμογής υπό την απειλή των δανειστών, γεννήθηκε τον 18ο αιώνα, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να μετακινούνται προς τις πόλεις, ενώ συγχρόνως είχαμε την παρακμή των γαιοκτημόνων. Ήταν οι έμποροι και οι επαγγελματίες που έχτισαν τη ζωή τους γύρω από τα νοικοκυριά και δημιούργησαν δίκτυα αμοιβαίας υποστήριξης γύρω από τις κοινωνικές και θεσμικές σχέσεις, συγχωνεύοντας τις αξίες του αστού και του πολίτη. Με την ανάπτυξη  των επαγγελμάτων και του δημόσιου τομέα επεκτάθηκαν κι έχοντας την ευκολία να μετακινούνται στην κοινωνική κλίμακα, τα «αυτοδημιούργητα» μέλη της έφτασαν να ελέγχουν τα δυναμικότερα στοιχεία της οικονομίας και της κουλτούρας.

• ................................  

Σήμερα, ωστόσο, κανείς δεν είναι σε θέση να δώσει τα στοιχεία της ταυτότητας της μεσαίας τάξης γιατί ακριβώς αυτή η ταυτότητα είναι ένας γρίφος. Δεν εξυπακούεται απλώς από το εισόδημα ή την κατοχή ενός σπιτιού. Οι ταξικοί διαχωρισμοί πλέον γίνονται ομιχλώδεις, καθώς η κοινωνία εξομοιώνεται. Άλλωστε ποτέ η μεσαία τάξη δεν ήταν μια ομοιογενής ομάδα, όπως σημείωνε και ο Όργουελ. Έχει τις διαβαθμίσεις της, αλλά κανείς όμως δεν θα παραδεχόταν ποτέ ότι ανήκει στη χαμηλότερη κλίμακα της μεσαίας τάξης. Κι ας μη μας διαφεύγει ότι αυτές οι διαβαθμίσεις έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά στο ντύσιμο, την επίπλωση, το φαγητό και τους τρόπους αναψυχής. Είναι αυτονόητο ότι μπορεί κανείς να διακρίνει όσους ανήκουν στη μεσαία τάξη από εκείνους που ανήκουν στην εργατική τάξη από το ντύσιμο, την ομιλία, τη μόρφωση κι έναν απροσδιόριστο αλλά εμφανή αέρα αυτοπεποίθησης. Οι άνθρωποι της εργατικής τάξης περιορίζουν τα ρίσκα τους. Οι άνθρωποι της μεσαίας τάξης έχουν ελευθερία επιλογής. Η ασφάλεια που διακρίνει τη μεσαία τάξη καθορίζεται από την επαγγελματική απασχόληση και η τωρινή απειλή δεν περιορίζεται μονάχα στην ανεργία. Κάποτε υπήρχε  μια δοσοληψία εμπιστοσύνης μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου. Ως αντάλλαγμα για την εργασία που παρείχε ο δεύτερος, εξασφάλιζε από τον εργοδότη του δυνατότητα παραγωγής και συνέχιση της απασχόλησής του. Τώρα οι κανόνες της αγοράς έχουν σπάσει αυτό το συμβόλαιο.

• ................................  

Αυτοί που τώρα νομοθετούν, αδυνατούν να δουν τα αποτελέσματα της δικής τους νομοθετικής πρακτικής. Δεν είναι σε θέση ή δεν θέλουν να καταλάβουν ότι ο ξέφρενος καλπασμός της ανεργίας σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης δεν κάνει διακρίσεις σε τάξεις που κάποτε ο διαχωρισμός τους δημιουργούσε άλλου είδους προβλήματα. Δεν είναι μονάχα οι άνθρωποι της εργατικής τάξης αλλά και της κάποτε περιούσιας μεσαίας τάξης που μπαίνουν στις ουρές για το επίδομα ανεργίας ή για την αναζήτηση δουλειάς ή παίρνουν το δρόμο της ξενιτιάς.

• ................................  

Σαν υστερόγραφο, παραθέτω ένα κομμάτι από ρεπορτάζ σχετικό με την ανεργία: «Το 2003 έφθανα με τις υπερωρίες 2.500 ευρώ τον μήνα», λέει ο Γιάννης, ένας άλλος 39χρονος που δούλευε 18 χρόνια στην «Ιππόκαμπος». «Σκοτωνόμουν στη δουλειά, διακοπές δεν πήγαινα, αλλά πληρωνόμουν. Μπορούσα να αγοράσω δυο ρούχα στα παιδιά μου. Όχι αυτό το πράγμα σήμερα. Να νυχτώνει, να είναι άρρωστο το παιδί και να τρέμει η καρδιά μου, γιατί δεν έχω λεφτά να πάρω ένα ταξί αν χρειαστεί νοσοκομείο. Ξυπνάω το πρωί, με ρωτάει η γυναίκα μου “θα πας τα παιδιά στο σχολείο;” και δεν έχω μούτρα να βγω από το σπίτι. Γιατί η γειτονιά σε ρωτάει: “Ακόμα δεν βρήκες δουλειά;”. Η πεθερά μου παίρνει συσσίτιο από την εκκλησία για να φάει. Παίρνει 500 ευρώ σύνταξη και μας δίνει τα 100-150. Ντρέπομαι, αλλά τα παίρνω. Γιατί πρέπει να ταΐσω τα παιδιά μου. Έχω φτάσει στο σημείο να λέω: “Παναγιά μου να μη γίνω κακός άνθρωπος”. Κι έτσι τρελαίνεσαι. Και νιώθεις ρεμάλι. Και σου περνάει σιγά-σιγά η ιδέα ότι είσαι άχρηστος. Ευτυχώς που μου συμπαραστέκεται η κυρά μου, που δεν χωρίσαμε». (Η Καθημερινή, 25/9/2005)