Adam Smith (1723-1790)

O σκωτσέζος φιλόσοφος και πολιτικός οικονομολόγος Άνταμ Σμιθ [Adam Smith] γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1723 και πέθανε στις 17 Ιουλίου 1790. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι σημαντική η συνεισφορά του στη σύγχρονη αντίληψη για την οικονομία. Είναι γνωστός πρώτιστα ως συγγραφέας δύο πραγματειών: Η θεωρία των ηθικών συναισθημάτων [The Theory of Moral Sentiments, 1759], απ’ όπου ορμώμενος επιδόθηκε στην ερμηνεία των νόμων, της εφαρμογής και της εξέλιξής τους μέσα στην ιστορία. Και, Μια έρευνα για τη φύση και τις αιτίες του πλούτου των εθνών [An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, 1776].

Αυτό το δεύτερο ήταν μια από τις πιό πρώτες προσπάθειές του να μελετήσει συστηματικά την ιστορική ανάπτυξη της βιομηχανίας και του ελεύθερου εμπορίου στην Ευρώπη, καθώς επίσης και μια συνεχής επίθεση στα δόγματα του μερκαντιλισμού. Το έργο του Smith βοήθησε να δημιουργηθεί η σύγχρονη ακαδημαϊκή πειθαρχία της οικονομίας και έδωσε μια ολοκληρωμένη θεωρία για τη διανομή του εισοδήματος. Είναι ο θεμελιωτής του οικονομικού φιλελευθερισμού. Τώρα, θα μου πείτε τι σχέση έχω εγώ! Τα έμαθα στο πρώτο έτος της Νομικής, εκεί δηλαδή όπου δεν μάθαινα εκείνα τα βιβλία που διάβαζα από δική μου πρωτοβουλία και δεν μας τα έδιναν στο πανεπιστήμιο. Κι εννοώ όλα όσα είχαν σχέση με τον Μαρξ…

Πάντως, αυτό που λέει ο Σμιθ, ότι δηλαδή η ικανότητα στο κυνήγι προσδιορίζει και την κοινωνική θέση των ανθρώπων, είναι μια πραγματικότητα που είτε μας αρέσει είτε όχι μας έχει πεδικλώσει όλους. Όπως επίσης το γεγονός ότι η εξειδίκευση στην εργασία έχει άμεση σχέση με το μέγεθος της αγοράς. Το μόνο που έχω να πω είναι ότι όλοι έχουμε μπλέξει και δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα. Όσο για τη μείωση του κρατικού παρεμβατισμού στα οικονομικά πράγματα, δεν ξέρω αν αποφέρει όφελος στο κοινωνικό σύνολο…