Οι πρυτάνεις και οι παρέες τους

• Tου Πασχου Μανδραβελη
• Η Καθημερινή, 06/09/2011

Το πιο καλό επιχείρημα υπέρ της αλλαγής του νόμου για τα ΑΕΙ είναι αυτές καθ’ αυτές οι αντιδράσεις στον νόμο για τα ΑΕΙ. Υποτίθεται ότι τα πανεπιστήμια είναι οι βασικοί φορείς της καινοτομίας στη χώρα. Δεν γνωρίζουμε σε τι καινοτομούν, αλλά σε ό,τι αφορά τα πανεπιστημιακά ζητήματα η διαδικασία είναι γνωστή και βαρετή. Γενική συνέλευση πενήντα ατόμων, ρητορική της δεκαετίας του ’70, απόφαση για κατάληψη, τραμπουκισμοί σε βάρος όσων διαφωνούν και περαιτέρω υποβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι Ελληνες πολίτες έχουν δει το έργο τόσες φορές, που πλέον αδιαφορούν. Θεωρούν τα ελληνικά πανεπιστήμια μια ακόμη χαμένη υπόθεση της χώρας. Τα βλέπουν κάτι σαν τον στρατό· ένα αναγκαίο στάδιο που πρέπει να περάσουν τα παιδιά τους για να έχουν ελπίδες διορισμού στο Δημόσιο.

Δεν γνωρίζουμε αν αυτή η αντίληψη περιποιεί τιμή στους πανεπιστημιακούς δασκάλους, αλλά το αυτί των πρυτάνεων δεν ιδρώνει. Μάχονται για να συντηρηθεί το τέλμα από το οποίο σιτίζονται, διευκολύνοντας μάλιστα τους ελάχιστους φοιτητοπατέρες να κάνουν λαμπόγυαλο τα ΑΕΙ, αυτά που με όρκους υποσχέθηκαν ότι θα υπηρετούν και θα προστατεύουν. Ανέβαλαν τις εξετάσεις για να μπορούν ανεμπόδιστες οι κομματικές νεολαίες να κάνουν την ετήσια σχεδόν τελετουργία τους. Λες και σκοπός του πανεπιστημίου δεν είναι η εκπαιδευτική λειτουργία, αλλά η επαναστατική γυμναστική. Κι όταν κάποιος επισημαίνει το αυτονόητο εκδίδουν ανακοινώσεις ότι υβρίζονται. Τα καημένα...

Αν, λοιπόν, έπρεπε να αλλάξει ο τρόπος διοίκησης των πανεπιστημίων είναι γιατί πρέπει να υπάρξει διοίκηση των πανεπιστημίων. Σύμφωνα με τον πρύτανη του Καποδιστριακού, κ. Θ. Πελεγρίνη, οι πρωτοβουλίες ανήκουν στους φοιτητές, δηλαδή στους φοιτητοπατέρες, οι οποίοι αποφασίζουν και διατάσσουν τους πρυτάνεις. Ο ίδιος προφανώς είναι διακοσμητικό στοιχείο του πανεπιστημίου με μόνη υποχρέωση να διευκολύνει αυτές τις πρωτοβουλίες. Κι εδώ τίθεται ένα ερώτημα: θα εμπιστευόταν κανείς μια αεροπορική εταιρεία στην οποία οι επιβάτες θα αποφάσιζαν πως θα απογειωθεί το αεροπλάνο, ενώ θα διαφήμιζε ότι οι κυβερνήτες προσφέρουν «άπλετο χώρο και χρόνο για τη διενέργεια της συνέλευσης των επιβατών»; Θα έλεγε ποτέ διοικητής νοσοκομείου ότι οι εγχειρήσεις αναβάλλονται για ένα μήνα μέχρι να αποφασίσουν οι εκπρόσωποι των ασθενών πώς θα γίνονται οι εργαστηριακές εξετάσεις; Προφανώς όχι, κι αυτό δείχνει την εκτίμηση που τρέφουν οι πρυτάνεις στην εκπαιδευτική διαδικασία. Θεωρούν δευτερεύουσα διαδικασία την εκπαίδευση, την οποία ρητορικά λιβανίζουν. Τι κι αν χαθεί ένας μήνας μαθημάτων; Το σύστημα συναλλαγής των πρυτανικών αρχών με τους φοιτητοπατέρες να μην διαταραχθεί. Ολα τ’ άλλα βρίσκονται. Ακόμη και η εξέλιξη των ίδιων των πανεπιστημιακών.

Την περασμένη εβδομάδα συνέβη κάτι εξωφρενικό, αλλά όχι πρωτότυπο στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μέλη φοιτητικών παρατάξεων διέλυσαν τη συνεδρίαση για εξέλιξη πανεπιστημιακού, εκβιάζοντας τους καθηγητές να δηλώσουν -θέλουν δεν θέλουν- την αντίθεσή τους στον νόμο. Αυτό το σύστημα των τραμπουκισμών και εκβιασμών υπερασπίζονται με σθένος οι πρυτάνεις και οι (κομματικές) παρέες τους. Το ερώτημα, όμως, είναι: οι υπόλοιπες υγιείς δυνάμεις των ΑΕΙ πότε θα αντιδράσουν;