Thursday, April 16, 2015

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ


Βράδιασε. Κουράστηκα. Ήμουν σε εγρήγορση σήμερα, παρακολουθώντας τις εξελίξεις. Και είμαι απελπισμένος. Δεν βλέπω φως. Νιώθω ότι γίνονται διεργασίες διάφορες, ερήμην του δυστυχισμένου λαού που αδυνατεί να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει και που μπερδεύεται και δεν ξέρει τι πρέπει να κάνει. Δεν χρειάζονται, ωστόσο, πολλά να έχει κανείς για να μπορεί να τοποθετείται στις εξελίξεις. Ο ορθολογισμός φτάνει, αλλά για να λειτουργήσει πρέπει να υπάρχει η ελευθερία της επιλογής. Θα ήταν καλό λοιπόν αυτόν τον ορθολογισμό που λέω να τον διαθέτουν αν όχι όλοι, τουλάχιστον οι περισσότεροι.
Βέβαια ο ορθολογισμός είναι απλώς μια σύνθεση - μια σύνθεση εμπειρίας  και ορθού λόγου, δηλαδή της νόησης. Και είναι επόμενο να αντικρίζει τα φαινόμενα του βίου με ανεξαρτησία και ιδεολογική ανιδιοτέλεια.

Σήμερα πόσοι διαθέτουν αυτά τα χαρακτηριστικά; Δεν ξέρω. Άλλωστε δεν βλέπω τι νόημα έχει να μάθω πόσοι διαθέτουν τον ορθό λόγο. Φυσικά δεν αναφέρομαι στον μεταφυσικό του Πλάτωνα ή στον μαθηματικό του Καρτέσιου. Αναφέρομαι σ' εκείνο που στην εποχή μας το λένε "κοινή λογική" [common sense αγγλιστί και bon sens γαλλιστί], που έχει την δυνατότητα να κρίνει και ν' αξιολογεί καταστάσεις που επαληθεύονται από τα γεγονότα ή την εμπειρία και άλλες που αντιδικούν με τα βαθύτερα αισθήματα του ανθρώπου ή αρνείται άλλες έννοιες που έχουν την αποδεικτική τους δύναμη.

Σημασία έχει ότι η ζωή καθημερινά μας δοκιμάζει. Και μας δοκιμάζει στη σχέση με τον εαυτό μας αλλά και στη σχέση μας με τους άλλους. Απόψε που κουβέντιαζα μ' ένα φίλο που "υπενθύμιζε" ότι αεροβατώ και πως η τέχνη της πολιτικής είναι κυρίαρχη και αδίκως επιζητώ καθαρότητα στις ανθρώπινες σχέσεις. Τέλος πάντων, αυτό που βλέπω εγώ είναι ότι σήμερα και ο ορθολογισμός, δηλαδή η ελευθερία της λογικής επιλογής, έχει υποστεί νοθεία, αφού κυριαρχούν οι σκοπιμότητες. Παντού. Σκοπιμότητες για λόγους πολιτικούς ή κοινωνικούς.

Για να μην απεραντολογήσω, θέλω να καταλήξω στο ότι πρέπει να περιφρουρούμε την ελευθερία της κρίσης και της επιλογής, την ελευθερία της κριτικής της ανά πάσα στιγμή επανεκτίμησης των πραγματικών δεδομένων και του αναπροσανατολισμού.

No comments: